Facebook'ta yeni veri skandalı: Kullanıcı verileri cihaz üreticileriyle paylaşıldı

Cambridge Analytica skandalının ortaya çıkmasının üzerinden yaklaşık bir buçuk ay geçmiş olsa da Facebook, dünyanın dört bir yanında yasa koyucular ve yargılama organları önünde hesap vermeye devam ediyor. Henüz şirketle ilgili bu skandaldan doğan soruşturmalar sonuca bağlanmadı ancak New York Times gazetesi şirketle ilgili yeni bir skandalı gün yüzüne çıkardı. Gazetenin, Facebook tarafından da kısmen onaylanan, raporuna göre sosyal medya devi yaklaşık 10 yıldır kullanıcı verilerini Apple, Samsung, HTC, Microsoft, BlackBerry ve Amazon gibi cihaz üreticileri ile paylaşıyor. 

 

Rapora göre Facebook dünyanın önde gelen cihaz üreticileri ile 10 yıllık süre zarfında en az 60 adet veri paylaşım ortaklığı anlaşmasına imza attı. Bu anlaşmalar ile Facebook kullanıcılarına ait veriler, anlaşmanın tarafı olan cihaz üreticisine ait bir cihazın kullanılması halinde, kullanıcıya herhangi bir bilgi verilmeden ve kullanıcının rızası alınmadan cihaz üreticisi şirketin eline geçti. Söz konusu veriler arasında kullanıcının eğitim durumu, politik eğilimi, ilişki durumu ve inancı gibi oldukça hassas verilerin yanı sıra kullanıcının yaklaşan etkinliklere katılıp katılmayacağı bilgisine de erişildiği belirtiliyor. 

Tek bir cihazdan 295 bin kullanıcının verisine erişim 

New York Times gazetesinden bir analistin yaptığı inceleme ise aslında bu veri ihlalinin de tıpkı Cambridge Analytica skandalında olduğu gibi oldukça kapsamlı olduğunu gözler önüne seriyor. BlackBerry'e ait bir telefonu kullanarak 550 adet arkadaşa sahip olduğu Facebook hesabına giriş yapan analist, telefonun ulaştığı verileri takip etti. Bu takibin sonucunda ise BlackBerry Hub uygulamasıyla önce hesap sahibi kullanıcıya ait verilere ardından kullanıcının Facebook arkadaşlarına ait verilere ve en sonunda arkadaşlarının arkadaşlarına ait verilere ulaşıldığı tespit edildi. Yani Facebook tarafından erişim izni verilen cihaz üreticileri, kullanıcıyı bir basamak olarak kullanmış ve toplamda 295 bin Facebook kullanıcısına ait verilere erişim sağlamıştı. 

Son dönemde yaptığı bütün açıklamalarda kullanıcılardan özür dileyen ve sorumluluğu üstlenen Facebook ise gazetenin raporu karşısında kendisini savundu. Söz konusu anlaşmaları ve erişim iznini doğrulayan şirket bu kararının arkasında yatan sebebin geçmiş yıllardaki sosyal medya ve cihaz anlayışı olduğunu ileri sürüyor. Akıllı telefonların yaygınlık kazandığı günlerde bugünün aksine uygulama mağazalarının olmadığını hatırlatan şirket; Facebook, Google, Twitter ve YouTube gibi şirketlerin ürünlerini insanlara ulaştırmak için doğrudan işletim sistemi ve cihaz üreticileri ile çalışmak zorunda olduğunu belirtiyor. 

''Başka seçeneğimiz yoktu'' 

Şirket Facebook'a olan yoğun talep sonucunda bu problemi aşmak için çalıştıklarının ve cihazlara entegre API'ler oluşturduklarını ifade etti. Şirkete göre o günlerde kullanıcıların Facebook'tan yararlanmasını sağlamanın en etkili yolu buydu ve şirket için farklı bir çözüm yolu mevcut değildi.

Erişim izni vermesine rağmen bu erişimi çok sıkı bir şekilde denetlediği ileri süren şirket gazetenin iddialarının bir kısmını ise reddediyor. İlk olarak söz konusu API'lerin; Cambridge Analytica skandalına neden olan uygulamayla karşılaştırılmasına kesinlikle karşı çıkan şirket, API'lerin üçüncü bir kişi tarafından değil insanların Facebook deneyimini sorunsuzca yaşaması için Facebook mühendisleri tarafından geliştirildiğine dikkat çekiyor. Şirket ayrıca Play Store ve App Store başta olmak üzere uygulama mağazalarının yaygınlaşması ile bu anlaşmaların önemini büyük ölçüde yitirdiğini ve 22 tanesinin sonlandırıldığını belirtiyor. 

Şirketin bir diğer savunma konusu ise kullanıcıların dolaylı olarak izin verdiği yönünde. New York Times gazetesi analistinin BlackBerry markalı bir cihazla gerçekleştirdiği teste atıfta bulunan şirket, sadece fotoğraf veya diğer bilgilerini arkadaşlarına açan kişiler için "arkadaşlarının arkadaşlarına ait verilere erişme" gibi bir durumun ortaya çıkabileceğini belirtiyor. Tabi Facebook kullanıcılarının zaten bu tip bilgileri veya fotoğrafları arkadaşlarıyla paylaşmak için Facebook kullandığını düşünürsek şirketin bu savunmasının yerinde olmadığını söyleyebiliriz.

Yeni soruşturmalar açılabilir 

Facebook'un sunduğu bu savunmalara karşılık önümüzdeki günlerde şirket hakkında yeni bir soruşturma başlatılabilir. Şirket halihazırda Federal Ticaret Komisyonu'nun veri gizliliğine ilişkin olarak 2011 yılında ilan ettiği düzenlemelere aykırı işlemlerden soruşturma altında. yine aynı düzenlemeye dayanarak şirket hakkında bu sefer veri paylaşım anlaşmalarını kapsayan bir inceleme başlatılması mümkün.