Dünya’nın TSMC’ye bağımlılığı felaketle sonuçlanabilir

Teknoloji dünyasında potansiyel bir sorun baş gösteriyor olabilir.  Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC), dünyanın en büyük fason üreticisi konumunda. Apple, AMD, MediaTek gibi şirketler ve diğerleri yonga tasarımlarını, iPhone’lar, dizüsüstü bilgisayarlar ve otomobillerde kullanılan bütün önemli yongaların üreticisi TSMC’ye gönderiyorlar.

Dünya’nın son teknoloji yongaların üretimi için TSMC’nin eline bakması bazı endişeleri doğuruyor

Birçok tüketici TSMC’nin adını büyük ihtimalle hiç duymamıştır. Ürettikleri ürünlerin üstünde de isimlerinin duyulmasını sağlayacak bir logo bulunmuyor. Fakat Wall Street Journal’a göre TSMC’nin 550 milyar dolarlık piyasa değeri onları dünyadaki en değerli 11. şirket yapıyor. Bütün gezegenin son teknoloji yongaların üretimi için TSMC’ye muhtaç olduğunu düşünürsek, Çin’in, Tayvan’nın  “Birleşik Çin Kaidesi” altında kendi topraklarının bir parçası olduğunu iddia etmesi gerçekten endişe verici.



Küresel yonga pazarında taleplerin karşılanamamasına neden olan sorunlar olduğunu da düşünürsek, TSMC’nin üretimini etkileyecek bir felaket durumunda bu durumu telafi edebilecek yeterli rekabete de sahip olmadığı sonucuna varılabilir. Trendforce’a göre Tayvan merkezli yonga üreticileri yılın ilk çeyreğindeki küresel yonga gelirlerinin %65’ini oluşturdular. Sadece TSMC aynı üç aylık dönemde kazancın %56’sını oluşturdu.



Fakat potansiyel dezavantaj çok büyük. Araştırma firması Capital Economics’in belirttiği gibi, yongalar için Tayvan’a bağımlı olmak küresel ekonomi için bir tehdit oluşturuyor. Araştırmacılar, dünyadaki son teknoloji yongaların %92’sini TSMC’nin ürettiğini, geriye kalan paydan da Güney Kore’li şirket Samsung’un sorumlu olduğunu belirtiyorlar. TSMC ayrıca dünya çapında kullanılan yaklaşık 1.4 milyar akıllı telefon işlemcisinden de sorumlu.

Apple’ın belirli Mac modellerinde ve 2021 yılında duyurulan iPad Pro cihazında kullandığı M1 yongasını ele alalım. Şimdiye kadar Apple tarafından tasarlanan en güçlü işlemci olan M1, TSMC tarafından, her işlemcinin içine 16 milyar transistörün yerleştirilmesine olanak sağlayan 5nm üretim süreci kullanılarak üretildi.

Yonga üretimi için yapılan girişimler

Büyük ülkeler, küresel yonga pazarındaki yerlerini güçlendirmek için girişimlerde bulunmaya başladılar. Amerika Birleşik Devletleri’nde Başkan Biden, yerli yonga üretimini artırmak için 50 milyar dolarlık bir bütçe ayırdı. Çin’in ulusal güvenlik planı da yarı iletken üretiminde bağımsızlık gerektiriyor. Avrupa Birliği de 2030 yılına kadar yeni nesil yongaların %20’sini tedarik etmek istiyor.



IC Insights adlı araştırma şirketi, TSMC ve Samsung gibi yonga üretim liderlerinin seviyesine gelebilme yolunda “makul bir başarı şansına sahip olabilmek için” ülkelerin 5 yıllık süreçte bu alanda her yıl 30 milyar dolar harcamak zorunda kalacaklarını söylüyor. 

Amerika Birleşik Devletleri’nde yonga üretimi 1990 yılında toplam üretimin %37’sine denk geliyorken bu oran şu anda %12

Tayvan çip üretiminde lider olabilir, ancak ABD hala hem çip tasarımında hem de fikri mülkiyet haklarında lider. Fakat iş üretime geldiğinde, yonga üretimi 1990 yılındaki %37 oranından %12’ye düştü.



Çoğu analist, yonga üretimini dünya çapında genişletmenin mümkün olmadığını düşünüyor. Bunun nedeni ise bir fabrikanın inşa edilmesi için gereken yaklaşık 20 milyar dolarlık maliyet. Dairesel kalıplarla silikon devre levhalarını işaretlemek için kullanılan uç morötesi baskı makinesinin tanesi 100 milyon dolara mal oluyor ve çoğunlukla birden fazla uçakla teslim ediliyor.



Bu ayın başlarında TSMC, Arizona'da 12 milyar dolara mal olan bir üretim tesisi inşa etmeye başladı. Üretim 2024 yılında 5nm’lik yongalarla başlayacak ve bu üretim süreci o yıl Tayvan’da kullanılacak olan üretim sürecinden bir veya iki adım geride olacak. Ayrıca söylenenlere göre, Amerika Birleşik Devletleri TSMC’den 10-15 yıl içinde altı adede kadar fabrika inşa etmesini istedi.