Katılım bankaları gerçekten faizsiz mi?

Katılım bankaları gerçekten faizsiz mi?

Katılım bankaları İslami esaslara dikkat ettiğini söyleyen bankalardır. Bu iddaalar doğru mu inceleyelim. Yıllarca katılım bankalarını araştırdım. Faizsiz olduklarını söylüyorlardı. Gerçekten öyle mi bakalım.

İlk olarak bu bankaların fon kullandırım ve paylaşımına bakalım. Bu bankalar fonları topluyorlar. Daha sonra kâr ve zarara ortak olduğuna dair sözleşme imzalatıyorlar. Burada sorun yok gibi görünüyor. Bazıları bu paylaşımda da sorun olabilir diyor ama tam emin değilim. Bu para insanalara şu şekilde veriliyor. Direkt verilmek yerine almak istediği ev araba vb. alınıyor ve sonra vadeye göre ödeme planı yapılarak bu insanlara satılıyor. En azından böyle olması gerekiyor ama şubeden şubeye is değişebiliyor. Biraz ısrarla düzgün şekilde yapabilirsiniz herhalde kullanmak istiyorsanız ama kendileri genelde al vekalet al para bunu al kendine sat diyorlar. Bir insan kendine satış nasıl yapabilir. Banka adına alabilirsin vekaletle ama bankada başka biri sana onu satmalı dini olarak diye biliyorum. Çoğu kişi umursamayıp aldım parayı deyip vekaleti de umursamadan doğrudan kendi üzerine alıyordur ürünü. E bu faiz değil mi? Galiba. Uygulamaya göre değisir. Banka 90000 TL'ye aldığını 100000 e size satarsa mesela arabayı aradaki 10000 TL kâr helal olur piyasa zaten böyle çalısıyor ama banka 90000 TL'yi 100000 TL'ye satarsa burada sadece parayı daha yüksek para ile satar alınan şey ile satılan şey aynı şey. 9 tlnizi birine 10 TL'ye satmaya benzer. Bu faizdir. Ama 9 liralık ürünü 10 TL'ye satarsanız bu ticarettir. Benzer bir şey de kredi kartlarında söz konusu. Kredi kartında da bazıları otomatik şu miktar örnek 100 TL'den büyükleri 3 taksite böl şu kadar kâr ekle gibi şeyler diyor. Hepsi aynı şekilde çalışmayabilir aynı biraz önceki sistem banka alınan şeyi kendinin sayıyor ama o adam banka için değil kendisi için aldı onu. Sorun çıkabilir. Kredi kartlarında ayrıca gecikme faizi başka bir adla alınıyor. Bunu banka yöneticileri de kabul ediyor faiz olduğunu ama türk halkı faizsiz geciktirme görünce bankayı batırma derecesine getiriyorlar. Burada biraz da zorunluluktan bir ceza kesiliyor ama bu para bağışlanıyor mu direkt kasaya mı kalıyor bilmiyorum. Kira sertifikası olayı da caiz olmadığı kesin gibi bir şey. Devlet bir binasını satar ama geri almak şartıyla ve o süre boyunca kira öder. Yine devlet kullanır. İslam hukukunda bir alışveriş içinde iki alışveriş olmaz diye biliyorum. Katılım fonu adıyla işleyen fonlar bu şekilde işliyor. Bireysel emeklilik ya da yatırım fonları. Banka üzerinden direkt bu belgeleri de alabiliyorsunuz. Diğer bankalarda da tahvillerle beraber satılıyorlar. Katılım bankalarından direkt de alabilirsiniz. Bu bildiğiniz bina ipotekli tahvildir. Siz binayı almak istemiyorsunuz diğeri de satmak istemiyor. Karşılıklı rıza yok. İpotek gibi olur sadece. Katılım bankaları bazı açılardan ucuzdur. Bazı ücretler de yoktur diğer bankalarda olan bu açıdan iyi. Halkarını yemeyelim. Diğerleri kadar faiz olmayabilir. Ya da bazı işlerde pazarlık şansınız olabilir tam faizsiz hale getirecek. Şubeden şubeye bile uygulama değişebiliyor. Çoğu işte sizi şubeye yönlendiriyorlar. Direkt bir işe ortak olabilir bunlar mesela adamlar bir inşaat projesine para verip kâra da zarara da ortağız diyebilirler ya da insanları ortak eden senetler piyasaya sürebilirler türkiyede çok yapılmasa(Arap ülkelerinde yaygın) da bu şekilde yapılırsa caiz olabilir. İş yeriniz varsa isteyebilirsiniz. Emlak katılımın yeni çıkardığı bir hesap türü var ona ismailağa bile caiz diyor. Galiba fon kullandırma metodu parayı ver yapılan işe ortak ol şeklinde(emin değilim) mesela 1 ev yapılacak gereken parayı ver adamale evi yapıp satsın ve kârdan payını al şeklinde. Bu şekildeyse caizdir gibi geliyor. İsmailağa bile bu sisteme onay verdi. Diyanet çoğunlukla esnek davranan fetvalar veriyor ama İsmailağa bile fetva verdiyse bu hesap türü olan proje tercihli özel fon havuzu caiz gibi.

Başka birçok işte de şüpheli ve hepsinde farklı şekilde işleyebiliyor. Ben din adamı ya da finans uzmanı değilim kişisel görüşlerimdir. Yatırım tavsiyesi değildir.