Bir kara deliğe düşmek nasıl görünüyor?

10 numara 5 yıldız içerik be kardeşim, bravo

Önce hızdan dolayı uzamaya başlıyorsun, sonra molekülize oluyorsun, ışık olup bir parıltıyla içeri çekiliyorsun, sonra da yüksek kütle çekiminin içinde hızla sıkışıp ufacık bir kara madde molekülü gibi bişey oluyorsun.

Bence büyüleyici olan rölativistik optik olayları ve rotasyonlu bir karadeliğin foton küresinin katmanlı yapısını ortaya seren güzel bir simülasyon ama kameranın neredeyse yok edilemez veya ısı geçirmez olduğu, net bir optik görüş için radyasyonun filtrelenmiş olduğu veya akresyon (yığılma) diskinin soğuk olduğu gibi pek de gerçekçi olmayan bariz varsayımlara dayanmak zorunda.

Karadeliklerin akresyon diskleri kendilerini meydana getiren gazın sürtüşmesiyle %10'luk kütle radyasyon transferine kadar çıkabilen akıl almaz bir verimlilikle parıldar ve ilgili sıkışmış plazma evrende bilinen en büyük termal enerji - ısı ve ışık - salınımlarına yol açar. Bu da kameranın veya herhangi bir şeyin olay ufkuna daha yaklaşamadan anında kızarması demektir. :) Simülasyonda kullanılan karadelik Sagittarius A Yıldızı mesela sıcaklık modeli ve hesaba göre yaklaşık 100.000 santigrat derecelik düşük radyasyon veriminde görece ufak ve seyrek bir akresyon diskine sahip. Ama görece zayıflığı kamerayı yanmaktan kurtarmıyor. :) Hatta kamerayı akresyon diskini besleyen diğer disklerin termal enerjileriyle ve serpintileriyle ortadan kaldıracağı, stellar rüzgarlarla, sisteme gaz giriş çıkışlarıyla kavrulan çok katmanlı kaotik bir ortamdan söz ediyoruz. Süper masif karadelikler uzayda yalnız olmuyorlar. Ağırlığıyla denizin en dibine batan bir kaya veya tanker misali evrenin en yoğun ve tehlikeli bölgelerinde duruyorlar:



https://arxiv.org/pdf/2301.07735

https://www.researchgate.net/publication/372729972_The_Inner_2_pc_of_Sagittarius_A_Simulations_of_the_Circumnuclear_Disk_and_Multiphase_Gas_Accretion_in_the_Galactic_Center

Genelde - özellikle Interstellar'ın başlattığı bir trend ile - karadelikler idealize rölativistik objeler olarak yani optik bozulmalı veya lensli egzotik nesneler olarak gösteriliyorlar ama çoğu akresyonlu karadelik optik açıdan bir yıldızdan veya parıldayan sıcak bir gaz yığınından farksız görünür. Baktığınızda biraz acayip bir yıldızdır - ya da kavrulan bir gaz bulutudur -, aşırı parlaktır, yıldızsalsa yoğun miktarda X-ışınları, süper masifse UV yayar, akresyon diskinin bize doğru hareket ve yakınlığına göre ışınımında Doppler etkileri sergiler ama gene de - hani özel bir güneş gözlüğü ile bakılabilseydi - parlak bir yıldız gibi görünür.

Yani bu tarz artistik simülasyonlar gördüğünüzde belirli şeylerin dışarıda bırakıldığını ve genel göreliliğin daha idealize edilmiş soyut karadelik tasvirlerine odaklanıldığını aklınızda bulundurabilirsiniz. Gerçekte Sagittarius A* veya başka herhangi bir merkezi süper masif karadeliği boş bir uzayda akresyonsuz bulmanız imkansıza yakın. Evet, teoride süper masif karadeliklerin olay ufkuna gelgit bozulması etkisiyle spagettileşmeden giriş yapılabilir ama bulundukları galaktik merkezler - belirli bir ölçüde merkezi karadeliklerin kendileri yüzünden de - çok kaotik ve zaten her halükarda tekilliğe ulaştığınızda - bilmediğimiz bir etki devreye girmediği sürece, karadeliğin merkezinde değişik etkiler üreten farklı tipte tekillikler veya uzay zaman anomalileri mevcut olabilir - spagettileşmeniz gene de kaçınılmaz. Süper masif karadeliklerin stellar karadeliklerden bu anlamda farkı bu ilgili karadeliklerin masifliğine bağlı olarak onları tanımlayan Schwarzschild yarıçapılarının gelgit bozulması ve spagettileşmenin meydana geldiği gergin uzay zaman alanını olay ufku hacminin içerisine alması. Yoksa karadeliklerin gelgit kuvvetleri tekilliğin yakınında aynı. Tekillikte uzay zaman eğriliğiyle beraber gelgit etkileri sonsuzluğa çıkıyor. "Tekillik" dediğimiz nane en yalın haliyle bu zaten. Sonsuzluk barındıran tanımsız bir matematiksel obje. Bu anlamda karadelikler birbirlerinden farklı değiller. Bu onların genel görelilikte tanımlayıcı - kuramsal - özelliği.

Kısaca genel göreliliğe göre her karadelik spagettileştirir ama bunun nasıl ve nerede olacağı bir takım parametrelere bağlı ve her karadelik - en yalın formüle edilmiş haliyle tekilliğinde - sonsuz gelgit bozma gücüne sahip. Süper masif karadelikler daha zayıf gelgit gücüne sahip değiller. Öyle olsa mesela süper masif karadeliğine olan yörüngesel uzaklığına göre G-Objeleri gibi yıldız ve gaz fazı arasında gidip gelen egzotik nesneler meydana gelmezdi - en azından büyük ihtimalle ve bildiğimiz kadarıyla - veya astronomik olarak gözlemlenen Gelgit Bozulma Olayları (TDE's) yaşanmazdı.

Kafamızda vurgulamak istediğimiz kısımlara yönelik ideal imgeler veya basitleştirilmiş modeller kurmaya eğilimliyiz ama fizik ve astrofizik aslında her alanda olduğu gibi çok daha karmaşık bir gerçeklik sergiliyor. Turistik gezileri veya bu simülasyondaki gibi biraz idealize edilmiş deneyimleri baltalayan bir gerçeklik maalesef. Gerçekte olan Öklidyen olmayan büyüleyici bir siyah kürenin meydana getirdiği optik yanılgıları deneyimlemekten ziyade asla ulaşamayacağınız bir kömürle yanan kozmik bir mangala atlamaya benziyor. Ne atlaması, daha yaklaşamadan uzayda topladığınız ısıdan kurtulmak çok zor olduğu için belirli bir noktadan itibaren yanıyorsunuz. 😄