Nvidia ve Jeff Bezos, insansı robot girişimi Figure AI’a yatırım yaptı

Bence yapay zekalar kısa sürede alıp başını gidecek ama - insansı - robotlar en azından daha çok ama çok uzun süreler boyunca devrimci nitelikte malzeme ve batarya teknolojileri geliştirilmediği sürece arzu edilir verimliliğe ulaşamayacak. Popüler ikonlarla kısaca ifade edersek önümüzdeki kısa ve orta vadeli gelecek içerisinde Skynet'lerimiz veya Jarvis'lerimiz olacak - kind of - ama Terminatörlerimiz olmayacak.

Üstün derken mesela ne açıdan veya tam olarak nasıl üstün? Her alanda daha üstün bir yapay zeka eğer öngörülemez hale geldiyse o zaman o alanda bir çeşit teknolojik tekillikten söz etmeye başlıyoruz. Teoride ivmelenen dönüşler yasası (law of accelerating returns) uyarınca yapay zekanın gelişimi üstel bir büyüme fonksiyonunu takip ederek tekilliğe - sonsuzluklar çıkartan tanımsız nahoş fonksiyon tipine - gidebilir.

Matematikçi değilim ama tabiatta bu gidişatı bir tek - buna karşı koyacak fiziksel bir kuvvet, mekanizma veya süreç empirik anlamda bilinmediği için - gravitasyonal çöküşe geçmiş objeler (karadelikler) meydana getiriyor. İster fiziksel ister kuramsal matematik düzlemde olsun karadelikler denince de akla gelen ilk şey çöküş veya kaostur. Tekilliğe ulaşmış bir yapay zeka karadeliğe dönüşen bir yıldız çekirdeği misali bizim bakış açımızdan "çökebilir de". O zaman o yapay zeka herhalde istikrarsız bir karmaşa yığını görünümünde hiçbir halta yaramaz - veya belki çok korkunç olur. Zekanın illa ki çok ama çok düzenli bir şey olacağı bir insan önyargısı.

Tekillikler veya karadelikler de zaten zekanın gümlediği matematiksel-kuramsal varlıklar. Köklü bir değişimi ve tanımlanamazlığı ifade eden hızlandırılmış kompleksite göstergeleri.

Neyse. Bir yapay zeka tekilliği etrafında akresyon diski yapılmayalım da. Veya yapay zekanın olay ufku ötesine, kendi kaçınılmazlıklarını teşkil eden gelecek belirsizliği ardında saklı tekilliğine sürüklenmeyelim de. O yeter. Yapay zekalar neyse ki fiziksel uzantı veya varlık noksanlıklarıyla fiziksel dünyayla etkileşim konusunda hala çok berbatlar. Terminatör'süz bir Skynet ne işe yarardı? Tabii bizim için iyi ama Skynet gibi bir yapay zeka için - istediği kadar tekillikleşsin - tamamen kısıtlayıcı olur.

Gene de başta sorduğum gibi insan zekasından her açıdan üstün yapay zekanın ne anlama geldiğini söylemek gerekir. Bahsettiğim yapay zeka tekilliği ile eş değer görülmek zorunda değil. Yapay zeka tekilliği hatta oldukça ekstrem, ütopik, kurgu matematik bir fikir. Ama gerçek olmayacak diye bir şey de yok. Sonuçta ivmelenen dönüşler yasası uyarınca kısa sürede yaşanan süratli ve hayal edilemez seviyedeki teknolojik sıçramalar da gerçek, fizik kuramlarımızda tekillikler üreten, anlaşıldığı kadarıyla uzay zamanda yerelleşmiş özel bir gelecekte bulundukları için şimdide bulunan bizlere tamamen "karanlık" görünen astrofizik karadelikler de gerçek. Sonuçta "şimdide" yaşayan bizler geleceği göremeyiz; bir karadeliğin içini oraya ulaşmadan göremeyeceğimiz gibi.