Ses kalitesi neye bağlıdır ?

quote:

Orijinalden alıntı: aeronics

Öncelikle hoperlörün yapısına bakmak lazım. Temel olarak bir hoperlör aşağıdaki gibidir. Farklı isimlendirmeler olabilir. Mesela "iç süspansiyon"'a "spider" veya "körük", "dış süspansiyon"'a da "süspansiyon" denebilmektedir.
Alt tabla, mıknatıs, bobin ve kasa'dan oluşan yapı hoperlörün temel sabit parçalarıdır. Membran, bobin ve toz kapağı da birbirine rijit bir şekilde bağlıdır. Bu iki yapı esnek yapıda olan iç ve dış süspansiyonlar vasıtasıyla bağlanmıştır. Dikkat edersen alt tablanın bir kısmı bobinin içinde durmakta. Demir kökenli olduğundan da sabit mıknatıs sayesinde manyetik özelliğe sahip durumda. Anfi'den gelen sinyal alternatif akım şeklindedir. Yani zamana bağlı olarak yön değiştirmektedir. Anfiden gelen bu sinyali terminaller vasıtasıyla bobine iletiyoruz. Bu anda bobin elektromıknatıs gibi davranıyor. Gelen sinyal de alternatif akım şeklinde olduğundan elektro mıknatısın kutupları sinyale bağlı olarak yön değiştiriyor. Ama bu sırada sabit mıknatısın kutupları değişmediğinden bobin, bobinin içinde bulunan alt tabla kısmı ekseninde yukarı-aşağı (resim yönüne göre) hareket etmekte. Bobin hareket ederken kendisine bağlı bulunan toz kapağı ve membranın da yukarı-aşağı hareket ermesine neden oluyor. İç ve dış süspansiyon da bu hareketli yapıyı sürekli olarak sinyal uygulanmamış pozisyona getirmeye çalışıyor. Aynı zamanda en üst ve en alt pozisyonda hareketli sistemin ani yön değişimini yumuşatarak sistemin zarar görmesini engelliyor. Buraya kadar olan kısım kabaca hoperlörün elektrik enerjisini (anfiden gelen sinyal) harekete çevrimini anlatıyor.
Şimdi bu membran hareket ettikçe bulunduğu ortamdaki havayı da hareket ettiriyor. Bu da senin kulağına gelen ses dalgası oluyor.
buarda göz önüne alınması gereken faktörlerden biri de membran, bobin gibi hareketli parçaların ağırlıklarının, atalet kuvvetlerine neden olmasından dolayı elektro mıknatısın hareket etme isteğine olumsuz yönde etki etmesidir.
Bas seslerin frekansı düşük olduğundan hoperlör yavaş bir hızda uzun bir yukarı aşağı hareket ederken, tiz sesler yüksek frekansa sahip olduklarından çok hızlı bir şekilde hareket etmesi gerekecektir. Süspansiyonun amacı hatırlarsan membranı ve dolayısıyla bobini referans yani elektrik verilmeği andaki konumuna getirmekti. Bu durumda wooferların uzun bir hareket ihtiyacı olduğundan süspansiyon yapıları yumuşak olmalıdır ki membranın uzun bir hareket yapmasına izin versin. Ama tweeterlar ise referans konumuna hızlı gelmelidir çünkü bir sonraki hareket için hazır konumda olması gerekir. Bu durumda sert süspansiyona ihtiyaç duyarlar.
Yani wooferlar arazi aracı süspansiyonuna sahipken, tweeterlar spor araba süspansiyonuna sahiptir.
Şimdi sen kasanı yeterince rijit yapmazsan, süspansiyonunu uygun sertlikle yapmazsan membran referans konumuna gelemeden ikinci dalga hareketini oluşturmaya çalışacaktır ki bu da üretilmesi gereken titreşimi yani frekansın bozulmasına neden olacaktır. Bu da kulağına gelen sesin kalitesini olumsuz şekilde etkileyecektir.
Bu nedenlerden dolayı her hoperlör her frekansı aynı verimlilikte veremez. Mekanik yapıları buna izin vermez. Çünkü tizleri iyi veren bir hoperlör için gereken tüm şartlar, wooferlar için gerekenin tam tersidir. Bu durumda hoperlörünü belli bir aralık için optimize edersin. Onun zayıf olduğu bölgeleri de başka bir hoperlörler ile dengelersin. Böylece birden çok farklı özelliğe sahip kolon yapmış olursun. Burada malzeme, makine ve elektrik mühendisliğinin ortak bir çalışma yapması gerekmekte.
İşte o 1000 Liralık kulaklıkta bu kadar mühendislik hizmeti, üretim teknolojisine yapılan yatırım (malum üretemedikten sonra istedğin kadar iyi tasarla bir sonuç alamazsın) ve bilgi birikiminin maliyeti var. Bir de marka bedeli var ki zaten o markayı diğerlerinden ayıran da bu konularda olan uzmanlığı.

Mümkün olduğunca basit bir şekilde anlatmaya çalıştım ama umarım anlatabilmişimdir.