Stratejik Yönetim-I İŞL405U AÖF Ders Özeti Ünite 2-Stratejik Yönetim Süreci ve Unsurları

2.Ünite – Stratejik Yönetim Süreci ve Unsurları
STRATEJİK YÖNETİM MODELİ
1950’lerde ortaya çıkan stratejik yönetim ya da eş anlamlı kullanımıyla stratejik planlama yaklaşımı, günümüze kadar pek çok işletme tarafından uygulanmış ve yaşanan başarılı ve başarısız deneyimlerle, bugün artık pek çok işletme tarafından kabul gören ve uygulanan bir modele dönüşmüştür süreçte Stratejik yönetim modeli, belli aşamaları takip ederek bir süre sonra sona eren bir dizi değil, aksine bir döngüdür. Tek başına bu modele sahip olmak işletmenin başarılı olmasını garanti etmese de stratejilerin oluşturulması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi için net ve pratik bir yaklaşım sunmaktadır. Üç temel aşama vardır: strateji oluşturma, strateji uygulama ve strateji değerleme. Bir stratejik planlama sürecinde aşağıdaki üç kritik sorunun yanıtlanması gerekir:
• Şu anda neredeyiz?
• Nereye ulaşmak istiyoruz?
• O noktaya nasıl ulaşırız?
Stratejik yönetim süreci, işletmenin vizyon ve misyonun belirlenmesi ile başlar; iç ve dış faktörlerin analizinden sonra, uzun dönemli amaçların saptanmasına sıra gelir. Uzun dönemli amaçlarımıza göre, hangi stratejik seçeneklerin söz konusu olabileceği yönünde çalışmalar yapılır. Belirli ölçütlere göre hangi stratejilerin işletme için en iyi sonuçları vereceği saptanır ve o strateji uygulamaya konulur. Stratejilerin uygulanması sırasında işletmede çalışanlar kendi üzerine düşen faaliyetleri gerçekleştirirler. Örneğin, pazarlama departmanı hangi ürünlerin, hangi fiyata satılabileceğini, hangi niteliklere sahip olması gerektiğini belirler. Üretim departmanı, özellikleri ortaya çıkan ürünleri üretmeye başlar. İnsan kaynakları departmanı, üretim, pazarlama, ar-ge hedefleri doğrultusunda gerek duyulan personeli planlar, onları bulur işe alır, eğitimler sunar.

STRATEJİ OLUŞTURMA
Strateji oluşturma aşamasında hangi işlere girileceği, hangi işlerin terkedileceği, işletmenin kaynakların nasıl dağıtılacağı, faaliyet alanlarının genişletilip genişletilmeyeceği, uluslararası piyasalara girilip girilmeyeceği, başka bir işletme ile birleşilip birleşilmeyeceği gibi konular da ele alınır.

Vizyon ve Misyonun Geliştirilmesi
Strateji oluşturma aşaması işletmenin vizyonunun ve misyonunun ortaya konulmasıyla başlar. Vizyonun ifade edilmiş, yani yazılı haline vizyon bildirgesi, misyonun yazılı haline ise aynı şekilde misyon bildirgesi adı verilmektedir. Vizyon bildirgelerinin pek çoğu bir cümleden oluşmaktadır. Örneğin, “Türkiye’de elektronik sektöründe en yenilikçi işletme olmak” bir vizyon bildirgesidir. Misyon bildirgesi bir işletmenin faaliyetlerinin kapsamının ürünleri ve piyasaları açısından ifade eder. Kısaca “işletme olarak bizim işimiz nedir?” sorusunun cevabını verir.

Dış Çevre Analizi
Dış çevre analizindeki faktörler iki grup altında incelenir: İşletmenin lehine sonuçlar doğurma potansiyeline sahip olan faktörler yani fırsatlar; işletmenin aleyhine sonuçlar doğurma potansiyeline sahip olan faktörler yani tehditler. Günümüz koşullarında işletmelerin etkilenebileceği dış faktörler arasında aşağıdakileri sayabiliriz:
 AB ülkelerinin bazılarında yaşanan finansal krizler (Yunanistan, Portekiz, İtalya, vb.),
 Bazı Afrika ve Ortadoğu ülkelerinde yaşanan rejim değişiklikleri ve siyasi kargaşa (Libya, Mısır, Irak, Fas, vb.),
 Müşterilerin daha çevreci üretim faaliyetleri ve ürün beklentisi,
 Pazarlama faaliyetlerinin İnternet’e kayması

İç Çevre Analizi
İç çevre analizi dediğimizde ise işletmenin kontrolünde olan ve özellikle çok iyi ya da çok kötü bir biçimde yürütülen faaliyetlerin incelenmesinden söz etmekteyiz. İç çevre analizi kapsamında, işletme için olumlu sonuç doğurma potansiyeli olanlar işletmenin güçlü yanları, olumsuz sonuçlar doğurma potansiyeline sahip olanlar ise işletmenin zayıf yanları olarak adlandırılır. İç çevre faktörleri finansal oranlar (sermaye kârlılığı, yatırım kârlılığı, vb.), işletmenin performansın ölçümü (kârlılık, verimlilik, etkinlik, vb.), geçmiş dönemlere ve endüstri ortalamalarına göre kıyaslamalar gibi yöntemlerle belirlenebilir

Uzun Dönemli Amaçların Oluşturulması
Uzun dönemli amaçları, temel misyonunu gerçekleştirebilmesi yönünde, işletmenin ulaşmak istediği spesifik sonuçlar olarak tanımlamak mümkündür (David, 2011: 45). Uzun dönemden kasıt, bir yıldan daha uzun bir süredir. Amaçlar işletmelerin başarısı için çok önemlidir çünkü
• yön gösterirler,
• değerleme yapmaya yardımcı olurlar,
• sinerji yaratırlar,
• öncelikleri ortaya koyarlar,
• koordinasyona odaklanırlar,
• faaliyetlerin etkin planlanması, örgütlenmesi, yöneltilmesi ve denetlenmesi için temel oluştururlar.
İşletmeler, uzun dönemli amaçlarını ve hedeflerini aşağıdakiler üzerine inşa edebilirler (Hunger - Wheelen, 2011):
• Kârlılık (net kâr)
• Etkinlik (düşük maliyet vb.)
• Büyüme (satışlarda, toplam varlıklarda artış vb.)
• Hisse senedi sahiplerinin refahı (kâr payı artı hisse senedi değer artışı)
• Kaynak kullanımı (öz sermaye ya da yatırım kârlılığı)

Stratejilerin Belirlenmesi
Stratejiler, uzun dönemli hedeflere ulaşmak üzere işletmelerin seçmiş olduğu yollar, araçlardır. En fazla başvurulan işletme stratejileri arasında coğrafi genişleme, ürün geliştirme, pazara nüfuz etme, pazar geliştirme, işletme varlıklarından bir kısmının elden çıkarılması, bazı işlerden çıkılması, ortak girişimler yaratma vb. vardır.

STRATEJİ UYGULAMA
Strateji uygulama, stratejik yönetimin eylem aşaması olarak adlandırılır. Stratejiyi uygulamak demek, önceden seçilen stratejilerin eyleme dönüştürülmesi için çalışanların ve yöneticilerin harekete geçirilmesi anlamına gelmektedir. Stratejilerin başarıyla uygulanabilmesi yöneticilerin çalışanları motive etme yeteneğine bağlıdır ki bu yetenek bilimsel olmaktan daha ziyade bir sanattır. Başarılı bir şekilde oluşturulan ancak uygulamaya geçirilemeyen stratejiler işletme için bir yarar sağlamayacaktır.

Yıllık Hedeflerin Oluşturulması
Yıllık hedefler, işletmenin uzun dönemli hedeflerini gerçekleştirmesi sürecindeki ara hedefler olarak değerlendirilebilir. Aynen uzun dönemli hedefler gibi, yıllık hedeflerin de ölçülebilir, sayısallaştırılabilir, gerçekçi, tutarlı ve kendi içinde önceliklendirilmiş olması gerekir

Politikaların Belirlenmesi
Politikalar, yıllık hedeflere ulaşılmada kullanılacak araçlardır. Politikalar kapsamında, önceden belirlenen hedeflere ulaşmak üzere hazırlanan kılavuzlar, kurallar ve prosedürler vardır. Politikalar karar vermede kılavuzluk yaparlar ve tekrarlanan faaliyetler ve durumlarda ne tarz davranışlarda bulunulacağına dair yol gösterirler.

STRATEJİ DEĞERLEME
Strateji değerleme, stratejik yönetimin sürecinin son aşamasıdır. Yöneticiler, gerekli önlemleri almak üzere, uygulanmasında sorun olan stratejileri bilmeleri gereklidir. Strateji değerleme temelde üç faaliyet etrafında döner:
(1) Mevcut stratejiler için temel oluşturan iç ve dış faktörlerin gözden geçirilmesi,
(2) Performansın ölçümü,
(3) Düzeltici önlemlerin alınması.

STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİNİN ETKİNLİĞİ
Lenz, etkili bir stratejik yönetim süreci için şunları önermektedir (David, 2011 içinde Lenz, 1987): Stratejik planlama sürecinin sahip olması gereken özellikler arasında yalın ve rutin dışı olmalı jargon ya da esrarlı bir planlama dili içermemelidir. Öğrenme ve eylemi geliştirmesi beklenen bu süreç, sadece bir kontrol mekanizması olarak görülmemelidir. Rutine dönmüş olan davranış yapısını önlemek için görevlerde, ekip üyeliklerinde ve toplantı formatlarında değişiklikler yapılmalıdır. Süreç, tamamıyla tahmin edilebilir olmamalı, yaratıcılığı arttırmak üzere ortamlarda da değişikler yapılmalıdır. Stratejik yönetim sürecinin daha etkin bir şekilde yürütülebilmesi için aşağıdaki noktalara dikkat etmek gereklidir
(David, 2011: s.53):
Süreç sadece kâğıt üzerinde kalmamalı, insanları işin içine katmalıdır.
Tüm yöneticiler ve çalışanlar için bir öğrenme süreci olmalıdır.
Sayılarla desteklenen sözlerden oluşmalıdır, sözlerle desteklenen sayılardan değil.
Yalın ve rutin dışı olmalıdır.
Rutin davranışların önüne geçmek üzere görevler, ekip üyelikleri, toplantı biçimleri, hatta planlama takviminde değişiklikler yapmalıdır.

Tüm özetler için tıklayınız.

Stratejik Yönetim-I İŞL405U AÖF Ders Özeti Ünite 2-Stratejik Yönetim Süreci ve Unsurları

Benzer içerikler