Türkçe Yamaları Kimlerin Bitirdiği (2. sayfa)

Basit bir yama topluluğunda bile böyle alengirli dramalar dönüyor ya pes diyorum ne iğrenç doluymuş ya ülke,(yabancılar) dediğimiz kişiler mod topluluğu oluşturup birbirleriyle yardım içerisindeler.Bu rezalet bölgede ise resmen kudurmuş bir şekilde heryerden bir pislik akıyor.Tez zamanda bu tarz kişilerin bu sektörden defolup gitmeleri. 

Şiddetle ve agır sözlerle kınananacak çok kişi var bu sektör içinde. Küfür etmeden ancak kendimi böyle anlatabilirim. 2-3 sene önce dil dosyaları açılamayan bir çok oyun serisi var. Çeviriler öyle kaldı. Dil dosyaları açılsa Türkçe olmuştu çoktan. Açmayı bilen adamlar var ama biz başka gruplara yardım etmeyiz diyorlar. Aradan 2-3 yıl geçmiş kendileride çevirmemiş. Türk oyuncu toplulugu için elde var 0.

Arada hala soranlar oluyor o oyunları çevirecekmisiniz diye. Hayır diyorlar. Zamanında çevirmek isteyen ekipler vardı yardımda etmediler. Gerçekten yabancı dedigimiz kişiler yardımlaşıyorlar. Bizimkiler aç gözlü, adam çevirmedigi ve çevirme ihtimalinin yüzde 1 oldugu oyunu bile fesatlanıyor.

Çevirmek istemedigi oyunu hala aradan soran oluyor ve hayır diyorlar ya. En azından başının etini yememeleri için başka gruplara yardım et dil dosyalarını açıp ver çevirsinler.

Herkes kendini paşa, siteyide babasının çiftliği zannediyor, inanılmaz bir kibir var insanlarda.

Hangi ekipten bahsediyorsun?

Böyle eğlenceli bir sektörde bile bu tarz kıskanç ve kuduruk tipler olması hayrete düşürüyor.Kesinlikle suçu sadece yapanlarda bulmuyorum.Kullananlarda onlarda kadar suçlu nerde bir dar kafalı varsa (hem kullanıcı/hem üreten) toplanmış yama bölümünde.(Sözde diğer yama yapmaya çalışan kişilere oyunun dosyaları nasıl açılır diye yardım ediliyormuş yersen 1-2 oyun :) herkes neyin ne olduğu görüyor görmemek için kör olmak lazım) Daha açık fikirli ve tek amacı oyun çevirmek olup oyun seven kişiler olsa zaten kim bilir nasıl yamalar görürdük.

El çevirisi olayı hem zahmetli hem adam akıllı kazandırmayan ve de çok zaman alan birşey haline dönüşüyor ve buda ister istemez yapmak istememeye itiyor.Araç yazanların katkısı çok fazladır ülkeye,diğer ülkeler çok daha fazla yardımcı olmuştur buradaki çeviri yapanlardan.Ne kadar enteresan değil mi ama  

Yeni yama yapmaya hevesli kişiler kendini geliştirirse anca o şekil diğer farklı oyunlara yama gelir yoksa bu düzenle gidip en popüler oyunlara yapmaya devam ederler.Daha az popüler oyunların çeviriside oyunun çıkışından 1.5 yıl sonra gelir.Düzenlenmiş yapay zeka çevirileri olmasaydı oyun falan oynanmazdı.

Günü onlar kurtarıyor (yapay zeka ne len o çeviriyle mi oynanır len) diyenler gidip beklesin el çevirisini aylar veya yıllarca herkesin kendi tercihi.Oyunun yapımcısı türkçeyi koymadıysa gidiceksin makine çevirisi var mı yok mu bakıp indireceksin büyütmenin anlamı da yok bu kadar.Yapan arkadaşlarda destek olunursa uzun süreli yıllar boyunca devam ederler.Çözümü aramakla uğraşmak gerek ,tartışmak bir işe yarasaydı 10 yılı aşkın süredir tartışıldı elde var 0 dediğin gibi,o yüzden daha önemli şeylere kafa yormak gerek "şu bunu yaptı bu şunu yaptı ile" bir yere varılmaz. 

Hocam ilk iki paragrafınıza sonuna kadar katılıyorum lakin özellikle son iki paragrafınızda öyle büyük bir yanlışlık ortaya koymuşsunuz ki inanamadım.

Her şeyden önce, yapay zekâ/makine çeviri adı altında paylaşılan yamaların pek azı dediğiniz gibi “düzenleniyor.” Pek çoğu kaliteli değil ve eğer ki bir şey “düzeltiliyorsa” bu çoğunlukla sadece bariz gramatik hatalar oluyor ancak yanlış çeviriler olduğu gibi kalıyor. Kalite standartları tüketicilerin öyle düşmüş, tabiricaizse öyle “muhtaç” duruma gelmiş ki kalitesiz makine çevirilerini dahi yüceltir hâle gelmiş herkes. Bu tür rezil rüsva çalışmalara “çeviri” demek dahi mide kaldırıyor. Yapay zekâ trendine kapılıp giden herkes sanıyor ki cidden iyi iş çıkarıyor bu yazılımlar. Düz, nesnel bir metinde belki evet lakin asla bol kod, değişken içeren ve metin yoğunluklu oyunlarda asla güzel bir iş çıkarmıyor. Sırtını yapay zekâya dayayan pek çok kişi yabancı dili geçtim Türkçe dahi bilmiyor adamakıllı, hâliyle daha neyi nasıl düzelteceğini bilmiyor. Dil bilmeyen adamların makineden geçirdiği kalitesiz işlere “çeviri”, bu iş yahut usul bilmeyen kişilere de “çevirmen” denir olmuş; bu zanaatın gerekliliklerini bilmeyen adamları taçlandırmanın lüzumu yok, bu çalışmaların sizlere bir faydası da. El çevirisi olup da kalitesiz olan işlere de aynı eleştiriyi iletiyorum.

İmla hatalarından da öte yanlış çeviriler hak getire makine çevirilerde. Yanlış çevrilen bir satıra doğru imla düzeltimini yapsanız ne yapmasanız ne. Siz böyle çalışmaları pohpohlayıp bu işlere bulaşanları yücelttikçe de sonra bu sefer makine çeviriye para verir hâle geliyorsunuz. Bizzat test dahi etmeden yama çıkardığını itiraf edenler dahi var ve sizler bu çalışmaları övüyorsunuz abi. “Yeteri kadar anlaşılıyor” diyorsunuz da, yabancı dil bilmeden ve kıyas yapamadan “yeterli” veya “doğru” olup olmadığını neye dayandırıyorsunuz bu çevirilerin? Yan yana gördüğünüz Türkçe kelimeler sayesinde mi? Bırakın abi lütfen tembel, kalitesiz, özensiz iş övmeyi. İnanın ki üst mesajlarda bir başkasının yorumunda bahsi geçen “yabancılar”da bizdeki gibi bir makine çeviri furyası yok, desteklemekten öte yuhalıyorlar “vaktimize değen bir şey değil, biz kaliteli iş istiyoruz” diyerek.

Gel gelelim sizleri bekletme zorunluluğumuza. İşin kendisinin meşakkatli olması (detaylarına girmeyeceğim, siz de tahmin ediyorsunuzdur) bir yana insanlar şunu unutuyor: bu yapılan işler gönüllülük esaslı, yani bu işleri yürüten çevirmenler/redaktörler/proje yöneticilerinin yegâne işleri bu gönüllü projeler değil. Herkesin idame ettirmek zorunda olduğu bir hayatı, bir düzeni var. Bizler de gerçek hayatımızdan arta kalan zaman ve hevesle bu işleri yürütüyoruz, bu sebeple acele edebilmemiz veya bu projeleri belli bir tempoya oturtmamız söz konusu değil. Bu işleri severek yapıyoruz ancak maalesef ki tek başına sevgi eve ekmek getirmiyor. Bazen teknik olarak zamanımız boş dahi olsa yorgun olabiliyoruz ve kendimize vakit ayırmak istiyoruz. Tahmini bir zaman veremiyorsak yahut bir şey sizlere göre “çok uzun” sürüyorsa sebebi gerçek yaşamın bizleri kısıtlaması esasen. Kimsenin kimseyi bilerek beklettiği yok yani. Anlayacağınız, bu durum çevirmenlerin kendisini geliştirmesinden bağımsız, gelişimle çözülebilecek bir şey değil. Yeminim olsun, 12 senedir çevirmenlik yapmaktayım ve mezun bir İngilizce öğretmeniyim de aynı zamanda, yegâne geçim kaynağım sizlerin talepte bulunduğu/kendi çevirdiğim oyunları çevirmekten geçse ben bu işi severek yaparım, hakkını da veririm. Pek çok çevirmen tanıyorum benimle aynı değerleri taşıyan ancak aynı sebeplerden ötürü maalesef ne düzenli bir tempomuz var ne de mümkün yüksek bir hızımız. Şu an dahi gönüllü projelerimle uğraşabilmektense, yine oyun sektörü içinde çalışıyor olsam da, resmî yaptığım işlere ağırlık vermek zorundayım tüm bu işlerin belli teslim tarihleri olduğu ve bu kıstaslara uymazsam direkt olarak ekmeğimden olacağım için.

Bizlere muhtaç olmamak istiyorsanız, her şeyden önce kendinize yapabileceğiniz en büyük iyilik dil öğrenmek. Hem bir şeyleri beklemek zorunda kalmazsınız hem de çoğu oyunu (esas dili İngilizce olduğu ve iyi yazıldığı sürece) direkt kaynağından anlarsınız. Hangi dil olursa olsun, kelimelerin bağlama göre aldığı farklı anlamlar yahut yaratıcılık işin içine girmeden aktarılamayacak/muadili olmayacak kültürel göndermeler ve ögeler mevcut ve makine çeviri/yapay zekâ teknolojileri bir insan gibi “düşünemedikçe”, düşünme yetisi olmadıkça bu nüansların aktarılmasını geçtim düz cümlelerde dahi doğru anlama, çeviriye her daim kavuşamayacaksınız. Bu uygulamaların direkt olarak, gönüllü çeviri ortamlarını geçtim, sektörümde yaygınlaştırılması Persona 3 Reload gibi vasatın da altı makine çeviriden “düzenlenmiş” işlere sebebiyet veriyor. 70 dolar verdiğiniz oyunda dahi hatalardan ve yanlışlıklardan geçilmeyen özensiz çeviriler görülür oldu artık. İnanın ki zarar veriyor sizlerin bu “makine çeviri de olsa yeter” anlayışınız. Umarım bunun bilincine varırsınız.

Yazdıklarınızın hepsini okumadım genel olarak aynı konu üzerinden gitmişsiniz zaten.Bilincim gayet yerinde el çevirisinin bilmem kaç ay sonra çıkması benim pek ilgimi çekmiyor açıkçası.Yıllarca yama beklemek isteyenler beklesinler ben o bekleyenler arasında yer almıyorum öncelikle onu belirteyim.Bu yazdığım "iş gören makine çeviriler" tamamen gönüllü olarak çevrilenler.Bahsettiğiniz hem paralı hem erken erişim çıkaran bir tek yer var zaten, orada ki (nintendo çevirileri hariç) Diğer yapılan yamalara çeviri demek zaten akıl karı değil.Kendimde kullandığımdan biliyorum hatta bunun hakkında diğer konularda yorum yaptım."biri kötü diye hepsi kötü olmak zorunda" fikrini size kim aşıladı bilmiyorum ama öyle bir dünya olmadığını belirteyim.Ben de o yüzden hevesle çeviri nasıl yapabilirim diye hem konu açıp hem de gruplarda yazan kişilerin sayıları artmasıyla (iyi mi olur kötü mü orası muamma) bu tarz çeviri ile alakası olmayan grupların kapanması gerektiğini düşünüyorum.Oyunçeviri keyfine bırakmadı çeviri yapmayı sebebini herkes biliyor.Ayrıyetten el çeviri yapıyoruz diye paylaşılan çoğu çevirinin yapay zeka olduğunu söylüyorlar "ateş olmayan yerden duman çıkmaz" diye düşünüyorum sadece 1 kişi olsa tamam ama birçok kişi aynı şeyi söylüyor, olduğuna inanmadığım gibi olmadığınada inanmıyorum.

Türkçeyi bile dediğiniz gibi düzgün bilmeyen kişi, satırı düzeltse ne değişecek ki, tamamen saçmalık.El çeviri keşke farklı bir yöntemle ve daha hızlı çıksa da "şu oyunun çevirisi çıkacak mı" diye piyango çıkmasını bekler gibi kimse beklemese.Eğri oturup doğru konuşmak gerek "zaman" herşeyden daha değerli.Kötüye tamah edenleri zaten geçiyorum bile.İngilizce oynamak bile daha mantıklı oluyor dediğiniz kötülükte yapılan çevirilerden.Diğer paylaşılan farklı çevirileri özellikle DeepL olanları başarılı buldum.Bu yapan kişi veya gruplada alakalı oluyor.Baştan savma yapıldığı oynarken anlaşılıyor.Keza isteyen istediği gibi yama yapar ve düzenler o ayrı. Daha farklı veya çözüm sunabilecek hızlı ve pratik bir fikriniz veya çalışmanız yoksa lütfen "Makine çeviriler leş, oynanmaz " mantığıyla aynı şeyleri yazmaya devam etmeyin,bir işe yaramayacak çünkü.Tercih meselesi birşey diyemem ama ben oyunu sırf türkçesi yok diye vaktimi bir yamayı beklemek için harcayamam,Yama bekçiliği yapmanın da bir alemi yok,hiçbir yerde yaması olmayan oyunun 1 yerde olması çok kötü birşey, kullanıcı çok basit düşünüp "bekleyeyiim mi ya yoksa fırsatım var oynamak için o yüzden en iyisi oynayayım" diyerek o çevirinin kalitesine bakmadan "amaaan" diyerek oynuyor.Bu onun tercihi ve bana kalırsada kötü bir durum ama olan bu.İsteyen el çeviri bekler isteyen makine çeviri ile oynar. Artık sıkıcı bir hal aldığı için daha fazla yorum yaparak yorulmak istemiyorum gerçekten,neyi savunduğumuz bile şaibeli ,keyifli forumlar.

Hangi ekip mi? Hepsi :=) O zamanlar aktif neredeyse tüm ekiplerle konuştum yardım etmediler.

https://forum.donanimhaber.com/yakuza-3-remastered-turkce-yama-anadolustudios-35--149284382-4

YAKUZA 3 yamasından bahsediyorum. Bu ekip çok iyi bir ekipti ama yardım eden çıkmadı. Ben bir kaç kişiye söyledim isim vermeyecegim adamın cevabı başka ekiplere yardım etmiyoruz oldu. Bu arada bu kadar üzerinden yıl geçmiş durduk yere bu konuyu açmadım. Morgoth yabancılar aralarında yardımlaşıyor deyince unuttugum konuyu birden hatırladım ve bu konu altında paylaşmak istedim. Yamaları kimlerin bitirdigi konusunda konuşulması gereken bir konu oldugunu düşünüyorum.

Mesela çevirisi yapılsa ve satmaya kalksan 100 kişinin zor indirecegi anime dövüş oyunları, örnek naruto one piece dragon ball 50 çeşit oyunu var. Şu oyunların bile dil dosyasını açtırmaya çalışsam alacagım cevap başka ekiplere yardımcı olmuyoruz olur. Maalesef. Yinede elbette yardım eden birileri çıkar ama şuan ki aktif çeviri gruplarının yüzde 90'ı yardım etmeyecektir.

Yakuza 3 yaması yüzde 35 te kaldıgı zamanda dil dosyalarını açmayı bildigi halde yardım etmeyen illaki bir çok kişi olmuştur. Yıl 2024 oldu aradan 3 yıl geçti. Çevrimeye imkanı olupta yardım etmeyenler bile çevirmemiş.

Düzgünce şirketleşme olsa bir projeye gerekirse 30-50 arası çevirmen atarsın 1-2 sene arası bekledigimiz yamayı 3 ayda en geç çıkarabilirler. (Bunu yabancılar şirketleşmeden gönüllü olarak yapıyorlar ama bizde olmadı olsaydı bu vakte kadar olurdu )Bu yüzden vakti zamanında anonymous ve animus çeviri gruplarını donanımhaberde desteklemiştim halada destekliyorum. Bu arada yanlış anlaşılmasın şahıslarını karakterlerini vs degil tanımıyorum kendilerini. Sistemsel olarak destekliyorum. Sistemi iyi buluyorum.

Hocam fikirlerimiz %90 aynı, neredeyse aynı şeyleri savunup aynı şeyleri destekliyoruz. Görüşlerimizi ayıran tek nokta makine/yapay zekâ ile yapılan çevirilerin, düzenlenmiş olduğu iddia edilse dahi, bir oyunu oynanmaya değer kıldığını ve el çevirilerinin beklenmeye değer görülemeyebileceğini düşünmeniz. Tabii ki de düşünce sizin düşünceniz ve siz neye adım attığınızı bildiğiniz sürece zaten ortada bir sıkıntı yok lakin -DeepL ile yapılmış olsa dahi- nesnel bir dile sahip bir simülasyon oyunu oynamıyorsanız pek çoğu çeviri kalitesi açısından başarısız. DeepL’e bir şiir atıverin, bir sohbet atıverin, çeviri yapmaya yeterli bir yabancı dil bilginiz varsa bu kalitesizliği sizler de anlayacaksınız. Evet, vereceği çıktı kendi içerisinde “anlamlı” olacaktır ancak metnin içereceği çoğu nüanstan muaf, hangi terimin nasıl çevrilmesi gerektiği hesaba katılmadan yalapşap “Türkçeye dönüştürülmüş” bir metin elinizde olacak.

Bu ve benzeri araçların kullanılarak hazırlandığı mevcut yamaların neredeyse hepsi hayatında çevirmenlik yapmamış, dil öğrenmemiş, neyin hata olup olmayacağını ve nasıl düzelteceğini bilmeyen ve bundan da öte mevzubahis oyunu değil yamayı hazırladıktan sonra test etmek, hayatında hiç oynamamış kimselerce hazırlanıyor ve bu durum gitgide yaygınlaşıyor, hâliyle de aklıselim ve kendini yetiştirip geliştirmiş hiçbir çevirmen yapacağı varsa da yama yapmakla uğraşmıyor artık. Biliyoruz çünkü sırf ortada “tüketilebilir bir şey” olduğu için insanların bu rezalet şeylere daha çok rağbet ettiğini ve bu sebeple bizlerin boşuna zaman harcayacağını. Ne zaman ki sahneye bu teknolojiler girdi ve insanlar direnç göstermeyi bıraktı (ve üstüne bu teknolojiyi kullananlara bilakis para verdi), asıl o zaman bozdu ve bitti Türkçe yamalar. El çevirisi yapanların açgözlülüğü ve kibiri zaten kötü bir durumdu ve gereksiz dramalara sebep oluyordu ancak şimdi ise durum çok daha vahim: kullanıcılar “anlaşılır” ve “yeterli” olarak pazarlanan bu çerçöpleri kurtuluş olarak görüyor ve bu durumun kullanıcı seviyesinden sektörel bir seviyeye yine kullanıcılar sayesinde evrildiğinin farkında değiller.

Önceki yorumumda da söyledim, maalesef el çevirisinin şekil alabileceği hızlı bir alternatif yöntem yok. El çevirilerinin hızlı olabilmesi için bununla uğraşacak gönüllü çevirmenlerin cebinin zaten dolu olması, hayatında başka hiçbir dert, tasa olmaması, tüm zamanını ve enerjisini bu gönüllü projelere ayırabilmesi gerekli. Resmî işler daha hızlı çıkabiliyorsa başlıca sebebi biz çevirmenlere bu işi ücreti karşılığında yaptırıyor olmaları ve verdikleri ücretin karşılığında bizlere işin teslim edileceği planlı bir tarih ve program dayatmaları. El çevirisi bekleyenlerin “abi yama nerede kaldı?” yakınmaları gönüllü işlerde o yüzden asla söylenemeyecek şeyler çünkü bizlerin size olan sözü işi tamamlamak ama bu işin ne zaman tamamlanabileceğinin garantörü biz olamıyoruz bu durumda ve kullanıcıların da hâliyle bize para vermediği için tempomuza karışma hakkı olmuyor. Bir de demişsiniz “bir oyunun tek bir yerde olması kötü” diye. O tek bir yer o oyunun hakkını sonuna kadar verebilecekse lütfen bırakın tek bir yerde olsun lakin elbette bu tek bir yer aynı zamanda kıdemli başka kişilerce yapılan yardım tekliflerini de kabul etsin. Herkes çevirmen olacak veya herkes her şeyi çevirecek diye bir şey olmamalı. Önemli olan kalite.

İlle de hızlı olsun deniyorsa yapılabilecek en doğru şey çevirmene (işinin hakkını verdiği ispatlı olan gerçek bir çevirmene) para vermek ama bu da “yama bitsin, para sonra verilsin” olarak değil, dümdüz oyunun metin yükü ne kadarsa kelime başına bilumum ÇEVBİR asgari fiyatlandırmasına göre fiyat vermek, çevirmenin de hazırladığı çeviriyi ücretsiz olarak sunması; ama bunun yaratacağı hukuki sorunları eminim siz de tahmin edebiliyorsunuzdur. Tabii iş sadece “çevirmen”de bitmiyor; çeviri düzgün ve özenli olsun isteniyorsa bayağı bayağı ekibin içinde redaktör de olacak, LQA (kalite kontrol) sorumlusu da olacak, gerekirse grafik tasarımcı da olacak, tüm bu işlemleri yürütecek bir proje yöneticisi de olacak. Bu zaten basbayağı yerelleştirme şirketi kurmaya gidiyor ama daha merdiven altı hâli. Yama bekleyen insanların cebinde oyunu alacak para dahi yokken çevirmene para vermek istemez kimse. Tabiricaizse bu durum bildiğin “ayranım dökülmesin, kötü olay da yaşanmasın”. Kullanıcıların beklemek istememesi pek tabii haklı bir durum ancak neyi neden beklediğinin de farkında olmalı insanlar.

Ben bir çevirmen olarak işini hakkıyla yapan, gerçekten de “çevirmen” ünvanını hak eden meslektaşlarımın kibiri ve açgözlülüğünün etkilerini kınıyorum zaten lakin inanın ki ortada bir suç varsa bu daha çok kullanıcıların suçu. Yaptığımız işin detayını bilmeden iş yapan çevirmene düşman kesilip hazıra kaçan kalitesiz kişileri başları üstünde taşıyorlar, kalitenin peşinde koşmaktansa “ürün”ün peşinde koşuyorlar, öğrenme istekleri yahut kıyas yapma becerilerine sahip değiller, daha iyisini istemektense çöp bir şeyi sırf hızlı olduğu için istiyorlar. Eğri oturup doğru konuşalım, şirketler elbet pazar araştırması yaparken kullanıcı demografisini de hesaba katıyorlar; kullanıcıların bu kalitesizlikleri tercih ettiğini gören bir şirket gidip resmî dil desteği sağlamak için yatırımda bulunur mu? İlgileniyor musunuz bilmiyorum ama daha evvel Batı’ya girmeyi asla düşünmemiş Japon görsel roman yapımcıları son on yıldır “asla çevrilmez, çevirmezler” denilen pek çok görsel romanı bizzat kendilerince çevirir hâle geldi. Key, TYPE/MOON, Frontwing gibi şirketler bizzat Batı şubeleri açtı, diğer yapımcılar ise JAST, Sekai Project ve Mangagamer gibi yerelleştirme ve yayımlama şirketleriyle anlaşıp oyunlarını Batı’ya getirir oldu. Bunun başlıca sebebi ise İngilizce bilen kullanıcıların yıllar sürse dahi kaliteli hayran çevirileri destekleyip bu eserleri tanıması ve bu eserlerin resmî olarak Batı’ya gelmesini sadece yakınarak değil bizzat yapılan çabalara cüzdanlarıyla destek olmasıydı. Bu bahsettiğim şirketlerin resmî yerelleştirmelerinde çalışanlar yine gönüllü çevirmenlik yapmış kişilerden oluştu çoğunluk olarak (şirketler onların parasını verdi, o ayrı). Little Busters English Edition’ın Emeği Geçenler ekranını sonuna kadar okuyunca bu resmî sürümün çıkışından yaklaşık on sene evvel oyunun gönüllü çevirisini yapmış olanlara da teşekkür edildiğini ve bu resmî sürümün gerçekleşmesinde o gönüllü çevirmenlerin emeği olduğunu görürsünüz. Piyasaya çıkmasından bu yana 20 sene geçtikten sonra TYPE/MOON İngilizce Fate/Stay Night çıkarıyorsa bu durum İngilizce ve Japonca bilen dünya çapındaki herkesin (hem çevirmen hem kullanıcı) sabrı ve emeği.

Kısacası, en nihayetinde sizlerin de dediği gibi, kişinin tercihi esas burada. Ben size ve diğerlerine saatlerce mesleğimin detaylarını, izlediğimiz prosedürleri veya makine çevirilerin ne kadar kalitesiz, rezil rüsva işler olduğunu elle tutulur delillerle açıklasam da sizlerin dediği gibi kullanıcının umurunda değil; ama kötü olan taraf da bu, kullanıcıların gerektiğinde saatlerce vakit ayıracağı oyunların çevirilerinin kalitesini, gerçekten iş yapan kişileri umursamıyor ve alayına cahil yorumlarda bulunuyorlar bir şey bilmeden (lafım asla size değil, öyle anlaşılmasın lütfen). Her eylemin bir sonucu oluyor hâliyle, o yüzden hiçbir kullanıcı lütfen ağlamasın ileride resmî çevirilerde makine çeviri kullanımı da artınca.

Dostum o belirttiğin oluşumlar güzel bir sistem oturtmuş ve kalitesinden bağımsız işliyor evet ama bir projede 30-50 çevirmen olmaz; mesele işi bitirmek değil, işi kaliteli bitirmek. 30-50 çevirmen demek 30-50 ayrı kafadan çıkan ses demek, karmaşa demek. Herkesin düşünce alt yapısı, çevirmenlik alt yapısı farklı. Nasıl bir kalite yönetim prosedürüyle 30-50 çevirmenle bitirilmiş bir projenin kalitesi sağlanabilir ne kaliteden ne zamandan taviz vermeden? Düşünün lütfen.

Olması gereken şey ise oyunun uzunluğuna göre en fazla 6 çevirmen, 4 redaktör ve en az 2 deneyici atamak. Yabancılar dediğin gibi bu işi gönüllü yapıyor ve hatta çok güzel örnekleri var (Community of Zero’nun MAGES motoru için en baştan bir kod yorumlayıcı kodlaması başlı başına bir başarı) lakin onlarda da bu işler bize kıyasla 5 kat hızlı falan sürmüyor. 5 yıl süreni de var, 12 yıl süreni dahi var. Oyunun uzunluğuna ve proje kapsamına göre yine en aşağı birkaç yıl bekliyor onlar da ama onların bizden farkı şu ki insanlar kaliteli bir çeviri üretmenin gerekliliklerini, alabileceği zamanı da iyi biliyor. Bir iş uzun sürse de o yabancılar “ağırdan alın, geç olsun da güç olmasın, ortaya kaliteli bir iş çıkarın” diyerek destekliyor. Bizde ise bir işi birkaç günde, ayda bitiremeyince -abartmıyorum, bizzat karşılaştım- ana avrat sövmeye gidiyor insanımız. Persona 5 Royal’ı Türkçeye çeviriyoruz ekibimle, duyurumuzu yaptıktan sonra yaklaşık 2 sene geçti ve koyabileceğimiz bir ilerleme yoktu lakin sebeplerini defalarca kez anlattım (bir noktadan sonra sert bir mizaçla), aldığımız yanıt “Bana ne sizin yaşadığınız sorunlardan, biz tez vakitte çeviri istiyoruz, zortlamış sizin çeviri anlaşılan :D” Böylesine lüzumsuz ve düşmancıl yorumlar yapıyor halkımız sırf bekledikleri için. İnsanımız çeviri yaparken karşılaşılabilen düşünsel zorlukları, bir oyunun metinlerinin doğru çevrilmesi zor ögelerden oluşabileceğini veya işin yazılımsal güçlüklerini bilmiyor, kıymet de bilmiyor. “Aman ortaya herhangi bir şey çıksın, başlarım kalitesine ulan, bir şey olsun ya herhangi bir şey, tüketeyim yeter ki.”

Demişsiniz bir yamayı öyle bir ekip “3 ayda en geç çıkarabilir” diye. İyi de hocam, atıyorum bir milyon kelimelik bir proje var ortada. Dayadın 50 çevirmeni, çok şükür bir şekilde herkes her nasıl oluyorsa stabil bir tempoda 1 milyon kelimeyi 20.000 kelime paylaşa paylaşa sadece “çevirmeyi” bitirdi kısa sürede. E bundan sonra daha oyunun test edilmesi var sahne sahne, değişken değişken. 1 milyon kelimelik çeviriyi bir de redakte edecek insanlar olması gerekecek. Bu aşamaların da iyi halledilmesi için kafadan bulduğumuz 50 çevirmenin her birisinin hem basit dahi olsa olabildiğince hata bırakmayacak şekilde çalışması ve çevirisini yaptığı oyunu bilmesi gerek hem de kıdemli ve işini bilir olması gerek ki ne yazılımsal bir hata bırakılsın ne kaliteden taviz verilsin. Pratikte böyle bir şey mümkün olamayacağı için 50 çevirmeni (ki bu sayıyı edinebilmek inanın ki kolay değil asla) rastgele kıdemlerden oluşacak şekilde belirledik, ortaya 20 günde bir şey çıkardılar. Böylesine kalitesizce halledilmiş bir çeviriyi işini bilen bir redaktör görünce diyeceği şey “at çöpe, 1 milyon kelime baştan çevrilmeli.” En mükemmel ama bir o kadar da pratikte imkânsız olacak olan kafanızdaki senaryoyu bir şekilde mümkün kılsak dahi inanın ki 3 aydan çok daha uzun bir zaman alacak mesela böyle bir proje. Çevirmen bulsanız redaktör, redaktör bulsanız deneyici lazım, bunlar da abartılı sayılarda olmasa da kaliteli insanlardan seçilmeli, projeler iyi yönetilmeli. Kaliteli iş yapan çoğu kişi vaktini ücretsiz iş yaparak değerlendirmek istemiyor, isteyen de yeterli vakit ayıramıyor. Seri üretim bir işten kalite beklenemez, bir şeyler daima eksik ve hatalı kalır. Anonymous ve türevi oluşumlar bu işi proje başına 30-50 kişiyle de olsa belirttiğim özelliklere sahip insanlarla hallediyorsa ne mutlu zaten.

BakaYume Çeviri Ekibi’ni ilk kurduğum zamanlarda en fazla 6-7 saat süren bir görsel romanı sizin mantığınızla çevirmeye çalıştık (o zamanlar 2-3 kişiydik ve her türlü yardıma açtık) oradan buradan düzeyine bakmadan adam bulduk ama en nihayetinde ilerlemelerimizin hepsini çöpe atıp en baştan çevirmek zorunda kaldık. Bakın oyun toplasanız 50-60 bin kelime, öyle uzun bir iş de değil. Dayadım on ayrı çevirmeni, hepsine verdim bir dosya. Kimisi gitmiş makine çeviri kullanmış, kimisi ise kendi başına rezalet çevirmiş. 50-60 bin kelime çöp. Bakın bu kadar kısa bir projede bile böyle olaylar patlak verebiliyor olaya “ne kadar çok çevirmen, o kadar hızlı iş” deyince, düşünün ki 1 milyon kelimelik koskocaman projelere (Baldur’s Gate 2 olur, Icewind Dale olur vesaire) böyle yaklaşacaksınız. İmkânı yok o işten verim almanızın, daha çok paçanızdan çeker. Anonymous da bunu bildiğinden kendilerince haklı olarak kendi yaptıkları ve üyelik parası vermiş kişilerin katıldığı anketlerden destek alan oyunlara ağırlık veriyor çünkü ekibindekilere yaptıkları işe göre para veriyorlar. Para verdikleri iş yeterli desteği görmeyip daha çok zarara sebep olacaksa hâliyle paralarını ve insan güçlerini niş oyunlara harcamak istemezler. İşin ucunda para var çünkü. Bunları size söylüyorsam resmî işlerde de yer almış bir çevirmen, redaktör ve aynı zamanda bir proje yöneticisi olarak mesleki deneyimime dayanarak söylüyorum.

Kusura bakmayın ama bu maalesef öyle işçi-havuz problemi gibi halledilecek bir şey değil dediğim gibi. Düşünsel bir zanaat var ortada ve kaliteli yapılmalı. Bu iş sizin de zamanında başlattığınız TR RPG projesi gibi bir oluşumla anca çözülebilir ancak asgari ücretin 17.002 TL olup yetmediği bu dönemde inanın ki hiçbir çevirmen sizin zamanınızda teklif aldığınız fiyatlara iş yapmaz, büyük yapımlar 2-3 bin liralara satılıyorken dahi oyuna para vermeyen adam da çevirmene hele bu zamanda para vermez. Usulünce yapılması gereken ücretlendirme kelime başına, metin yüküne göre hesaplanır, öyle kafadan “3-5 ateşleyiverin”le iş yapmaz işini bilen çevirmen. Hâl böyleyken maalesef el çevirisi isteyen insanların sabırlı olması veya boş zamanı bol çevirmenlerin piyasaya sürülmesi ve makine çeviri araçları kullananlardan ziyade bu çevirmenleri desteklemesinden başka maalesef bir çaresi yok. Ya kalitesiz yapay çevirileri deneyimleyecek insanlar ya da beklemeyi öğrenecekler. Bekliyorlarsa da çevirmenin keyfini beklemiyorlar, çevirmenin işini kaliteli yapmasını bekliyorlar. Çevirmene düşman değil dost olmayı öğrenmeli bu halk, kaliteli iş istemeyi bilmeli, kalitesizse el çevirisi dahi olsa bir iş defetmeyi öğrenmeli. Minimumun da minimumu kalite standartlarından oluşan işleri tercih etmek çevirmenden ziyade kullanıcıyı etkiler. Biz gönüllü çevirmenlerin bu işlere ayırdığımız vakitten tek kuruş kazancı yok, yegâne kazancımız kullanıcılara hak ettikleri kaliteyi sunmak.

Üzülürümde Bekir İnce'ye üzülürüm, onun gibi birisinin bu çeviri grubuyla hala bağı olmasına. Ama yapacak bişi yok, bu işler parayla dönüyor. Parasıyla o da kendi işini yapıyor.

Zamanında bu grubun yöneticisi bana şey demişti, üyelik sistemine geçtiğinden beri ortalıkta yoksun diye, zaten duyduğum şeyler, gördüğüm şeyler vardı. Üstüne benim de bildiklerim vardı, bu yüzden takılmıyordum orada. Daha sonrada zaten çeviri işlerini saldım. Şimdide Outsider arkadaşın açıklamalarını okuduğumda zaten tescilli oldu.

Bakalım gün gelecek, devran dönecek, bir şeyler olacak. Bekleyip görelim.

Ülkenin heryerinde bir pislik akıyor nereye baksan şaşırtmadı. Yabancılar birbiriyle yardım içindeyken bu rezil coğrafyada millet birbiriyle sürekli kavga halinde o kadar tiksindim arkaplanda daha ne pislikler dönüyordur bilmediğimiz yarabbim.

Bilsen neler dönüyor bilmemek mutluluktur.

Arkadaşlar, buna inanan varsa elimde çok güzel satılık köprü var. Özelden yazabilir.  

Nelerle uğraşıyosunuz arkadaşlar. Şunun yarı uğraşına İngilizce öğrenmiştiniz şimdi.

Bu konunun bu forumda yayınlanması ve halen duruyor olması da ilginç tabi... Ben de bazı hoşumuza gitmeyen yönleri yazmıştım Anonymous platformunun işleyişi hakkında. O da duruyor yani. Bakın aşağıdaki linkte uzun mesajımı okuyabilirsiniz:

https://forum.donanimhaber.com/anonymous-ceviri-turkce-yama-fiyatinin-fazla-olmasi--158089642

Ben müdafaa etmiyorum ama sadece bir hakkı (kısmen) teslim etmek için aktarmış olayım: The Expanse yamasına "çöküldüğü" şeklinde kısmen yanlış bir bilgilendirme çünkü süreçten haberdarım. Yamayı gönüllü yapan arkadaş bu forumda son kısma kadar paylaştı ve daha sonra teknik bir sebeple bitiremediğini ve Anonymous platformuna devrettiğini yazdı ve Anonymous da yamayı tamamlayıp ücretsiz olarak yayınladı.

https://forum.donanimhaber.com/the-expanse-a-telltale-series-turkce-yama-ceviri-devam-ediyor--156420744

Kendisi yazmış: "Son güncelleme sonrası dosyalama değişmesi ve artık vakit ayıramamam nedeniyle çeviriyi Anonymous ekibine devrettim."

Fakat evet, ben ücretsiz yamaların arasına eklenmiştir diye düşünüyordum ama öyle olmamış. Şimdi kontrol ettim ve gördüm ki ücretli yamaların arasına eklenmiş.

Ben hep bu işi gönüllü yapan iyi insanların yamalarını kullanıyorum, teşekkürlerimi de sunuyorum. Zaten yeni oyunların çoğu Türkçe dil desteğiyle çıkmaya başladı, ayrıca yapay zeka destekli çeviri de bayağı gelişti yani gönüllü yapanların işi kolaylaştı. Ben birkaç seneye bu paralı çeviri gruplarının biteceğini düşünüyorum.

Öncelikle biz gönüllü çevirmenlere gösterdiğin destek için teşekkürler dostum, minnettarız; ama tekrar belirtmeden edemeyeceğim, bu araçlar maalesef işlerimizi kolaylaştırmıyor çünkü alt yapısını oluşturan algoritmalar ve çalışma mantığı hâlâ “bulanık verileri işleme”ye dayalı. Yaratıcılıktan tamamen muaf, bağlamı algılamak ve düşünmek diye bir şey yok ve bu sebeple şu an “gelişmiş” görünseler dahi çok fazla semantik hataya yol açıyor. Bu yetmezmiş gibi, resmî yaptığımız işlerde de şirketlerin bizden faydalanmasının önünü açıyor yaptığımız işin kapsamını değiştirip, kaliteden ödün verdiklerini bilseler de. Persona 3 Reload’un çevirisini örnek verebilirim bu duruma, makine çeviriye ardıl düzenleme (MTPE) usulüyle gerçekleştirilen ve Sega tarafından kısa sürede tamamlanmaya zorlanmış, adamakıllı test edilmemiş bir proje olduğu baştan sona belli. 23 Studios’un Cyberpunk 2077 ve The Witcher 3, AiBell’in Baldur’s Gate 3 ve LocPick’in Disco Elysium için çevirileri gibi projeler tamamen elle yapıldığı ve insan girdisi kullanılarak hazırlandığı için güzel, hiçbir yerine makine ellemediği de belli. İşin içine makine girince 1) gönüllü çeviriler bağlamında hiç dil bilmeyen adam metinleri yapay zekâdan geçirince yeterince iyi iş çıkardığını sanıyor ve kendileri buna kandığı gibi kullananlar da buna kanıyor bu teknolojinin yetersizliğini bilmediği için ve 2) resmî işlerde her şeyin çok daha aceleye getirilmesine, şirketler sırf bütçeden kâr edecek diye kaliteden ödün verilmesine sebep oluyor.

Bu teknoloji tam manasıyla bir insan gibi düşünecek, sorgulayacak, yorumlayacak raddeye gelemediği sürece kolaylıktan çok zorluk çıkarıyor biz çevirmenlere her manada ve siz tüketicilerin de vasat, kalitesiz, özensiz çevirilere muhtaç olmasına, bizlerin de sizler böyle şeyleri tükettikçe vaktimizi özensiz de olsa bir çeviri olduğu için mevzubahis bir oyunu çevirmememize sebep oluyor. İnanın ki beklemeye değer işler çıkıyor kaliteli insanlar işin üstünde çalıştığı sürece. İnancınızı yitirmeyin.