Şaka değil, “Ay demiryolu” için ilk adım atıldı (2. sayfa)

Önce altyapı.  

SpaceX'in geliştirdiği tamamen tekrar kullanılabilir 150 ton kapasiteli, bugüne kadarki en büyük roket olan Starship'ten haberin yok galiba. Elon Musk'ın tek derdi uzaya erişim maliyetlerini minimuma indirmek. Ve bunu başarmalarına çok az kaldı

Geçerli olmaz olur mu panpa, öğrenci indirimi bile var.

Bi bitmediniz a.k. düz dünyacı dangalağı!

Bana da bizim yaşam süremizde olabilir şeyler gibi gelmiyor ama şu da var; 400 km uzaklık ile 380.000 km arasında belki tahmin edebileceğimiz kadar büyük bir fark olmayabilir. En basitinden uzayın sürtünmesiz vakum ortamında eylemsizlik/atalet (Newton'ın eylemsiz referans sistemlerini anlatan Birinci Yasası'ndaki prensip) çok geçerli; yani uzay aracı üzerinde - kütleçekimi hariç - net bir kuvvetin olmadığı bir ortamda Dünya'daki sürtünmeye karşı çalışan alışıldık taşıtlar gibi devamlı etki tepki kuvvetlerinden - Üçüncü Yasa'dan - faydalanmak için yakıt harcaması gerekmez. Bir kere ivmelendikten sonra hareket yönü ve miktarını korur. O Voyager'lar ve benzerleri böyle temel fizik yasaları uyarınca yollarına devam ederler. Yoksa çoktan itici yakıtları biter ve sürtünmeden ötürü yakıtı bitmiş bir kamyon misali dururlardı. Tabii böyle ütopik uzay projeleri için maliyetler her halükarda - şu an - devasa ve şüphesiz ISS'e giden araçla ve onu fırlatan roketle Ay'a Ay Treni malzemesi taşıyanlar bir olmayacak. Ay Treni Projesi zaten ancak çok sayıda fırlatma ve sefer ile hayata geçirilebilir. Bir de bir ulaşım altyapısı daha çok hizmet edebileceği "kazançlı" bir üstyapının varlığıyla bir anlam ifade eder. Ay'da trenden söz ediyoruz ama tren altyapısı Ay'da fırlatma rampaları, yerleşim yerleri, araştırma tesisleri, maden tesisleri vb bulunursa esas bir anlam ifade eder. Normalde Dünya'da altyapılar üstyapıların gelişmesine hizmet ediyor. Ama Ay'da üstyapı yok seviyesinde ve şüphesiz - zaruri lojistik amaçlı fırlatmalarla vs - Dünya'ya da çok bağımlı olacak. Demiryolu hattı - Dünya'dakinin aksine - kendi kendisine yetebilecek doğal bir gelişimi desteklemeyecek. Diğer bir deyişle Ay - demiryolu hattı yapılsın veya yapılmasın - Dünya'ya bağımlı kalacak.

Bilmiyorum, ben Ay'ın pahalı ve zayıf getirili bir mini kolonizasyon macerası olduğuna inanma eğilimdeyim. Çorak bir çölde yapay bir vaha veya vahalar kurup küçük yerleşimler kurmak gibi. Ama inanılmaz uzak ve ölümcül sorunların yaşanabileceği bir çölde. Madencilik yapsan ucuza Dünya'ya getirilebilir mi vs hep soru işaretleri. Geleceği uzayda gören güçlerin böyle pahalı ve verimsiz görünen işler yerine Dünyamızın ekolojik bekasına odaklanması daha iyi olmaz mı? Daha kendi gezegenimiz, kendi doğamız ve kendi toplumlarımınz hakkında yeterince uzmanlaşmamışken ve bu konularda bence inanılmaz zayıf bir performans sergiliyorken büyük Ay projelerine ve kolonizasyonuna soyunmak mantıklı mıdır? Dünya eğer çok bozulursa antik dünyanın çöküş sürecinde Roma İmparatorluğu'nun görece iptidai ve fiziksel olarak ırak Britanya'yı terk etmesi gibi kendine kendine yetmeyecek bir Ay'ı terk etmek zorunda bile kalabilirler. Sovyetler bir ara uzayın öncüsüydüler. ISS'den önce Sovyet Uzay İstasyonu Mir vardı. Bugün Sovyetlerin - hani mirası kalsa da - esamesi yok.

her ne kadar surtunme olmasada dunyanin kutlecekimi hala orada. 6400km yaricapli dunyada 400km, 1000km cok uzak mesafeler degil, hala dunya yuzeyindekine yakin bir kutlecekim etki etmeye devam edecek. yokus yukari tirmanmak gibi bir durum. newtonun kutlecekim kanunundan basit bir hesapla 1000km yukseklikde bile hala kutlecekimi %75 gucle etki etmeye devam ediyor. bir noktadan sonra ayin kutlecekimi tersi etkiyi yapip araci kendine cekecek ama dunya aya nazaran cok daha buyuk bir kutle. her durumda aya faydali yuk ulastirmasi alcak yorungeye nazaran daha buyuk roketler ve daha fazla yakit gerektirecek. bir kac kaynakda aya arac ulastimanin kilogram basina milyonlarca dolar maliyeti ciktigini okudum ama kaynaklar guvenilir olmadigi icin onceki yazimda kullanmadim. spacex in spaceship roketleri bu maliyetleri daha kabul edilebilir kilacaktir, ilk kolonilesme hareketleri basliyacaktir ama demiyolu cok buyuk miktarlarda tonlarca yuk tasimak icin kullanilir. o boyutta bir yerlesimi yakin tarihlerde beklemiyorum. ha dunyadaki fuzyon deneyleri farkli yola girer birden ay topraginda bolca bulunan helyum 3 izotobu fuzyon icin olmazsa olmaz olur, buyuk bir madencilik hareketi baslar o zaman gercek bir itici guc olusur, triyonlarca dolar harcanip on yillar icinde aya buyuk altyapila kurulabilir. gelecegin ne getirecegini kestirmek mumkun degil.

genellikle her soyleminizde ayni fikirde olmakla beraber son yazdiginiz noktalara tam olarak katilmiyorum. tabiyki oncelik dunyayi korumak dunyadaki yasami korumak olmali. hersey ondan sonra gelir ama uzay arastirmalarida onemli bir nokta. arastirmak ilerlemek insanligin gidecegi tek yoldur. aksi istikamer yerinde sayma yeni bir ortacag ortami, ortacag statikligi yaratir. kesif ve arastirma hic bir zaman bosa harcanan kaynak degildir, uzun vadede her zaman getirisi olur.