Yeni Kayıt
Konudaki Resimler
önceki
|
Hızlı 
Bildirim
canlıları değerli-değersiz yapan ölçü ne? (2. sayfa)
Sıcak Fırsatlarda Tıklananlar
Editörün Seçtiği Fırsatlar
Daha Fazla 
Bu Konudaki Kullanıcılar:
Daha Az 
2 Misafir - 2 Masaüstü
Giriş
Mesaj
-
-
Olay karmaşık bence.
Mesela her sene av sezonunda belki tirilyonlarca hamsi öldürülürken hayvanseverler buna ses çıkarmazlar yalnız bir tane yunus öldürülsün herkes ayağa kalkar. sonuçta yunus da tek bir canlıdır tek bir hamside tek bir canlıdır. birey sayısı olarak değerlendirdiğimizde hamsiler için çok daha fazla feryat figan dökülmelidir ama başta dediğim gibi kimse sesini çıkarmaz.(burda hayvansevrleri eleştirmiyor belirli bir durumun fotoğrafını çekmeye çalışıyorum)
Mesela hatırlayın. Bir zamanlar kürkleri için taştan taşa vurulup öldürülen tilkilerin(tilki dışında başka bir kürk hayvanı da olabilir) görüntüleri vardı. Herkes ah vah çekmişti.(ki anormal değil bence) Ama youtube da "öldürtülen sineklerin ve ya farelerin dehşet vidyosu"anlamında hiçbir başlık göremezsiniz.
Tüm bu örneklerde öğrenilmiş durumlar sözkonusu. Yani hangi canlının ölümüne acınacağı hangisine acınmayacağı öğrenilmiş bir olgudur. Örneğin bir domuzun hunharca öldürülmesine türklerin verdiği tepkilerle almanların verdiği tepkiler arasında fark olacaktır.
Peki bu öğrenilmişliğin temeli nedir? Yani ilk önce bunu birilerinin öğrenmesi ve aktarması gerekir. Bunu da yarar olgusuna ve sempatikliğe:) bağlıyorum biraz. Geçmişte daha fazla doğayla iç içe olan insan kendisine yararlı ve zaralı canlıları ayırmış ve yararlıları sevmiştir ya da kendisine sempatik gelenlere ilgisi ve sevgisi daha fazla olmuştur.
Ama durumu tek bir olguyla açıklamanın zor olduğunu da düşünüyorum ayrıca..
Şimdi biraz abartalım. madem konu canlıların öldürülmesi ve buna karşı insan tutumu o zaman bitkiler de canlıdır. Bir hayvanın öldürülmesine karşı çıkan bir insan bitkilerin öldürülmesine de karşı çıkmalıdır(düz mantık) Annem tarladan soğan kopardığında neden anneme itiraz etmiyorum sizce. Soğanın hareket edememesi ve hayvanlar kadar gelişmiş bir sindirim sisteminwe sahip olamamsımıdır onu değersiz kılan ve öldürülmesine göz yumulmasını sağlayan?
Hatta daha da abartayım. Tek hücreli canlıları öldürmenin de benzer bir durum içerdiğini düşünebilirim.
Yazımın başlangıcında "olay çok karmaşık" dememin sebebi buydu.
-
bakın biz insanlar olarak katiliz. hayatımız boyunca bolca canlı öldürürüz. yaşamak için beslenmeye, hayata kalmaya ihtiyacımız var. bitki yemek zorundayız,et yemek zorundayız. aksi takdirde hayatta kalma şansımızı azaltırız. bunun yanı sıra ormanda bize saldıran bir kurtu öldürmek zorunda da kalabiliriz. veya avlanarak da canlıları öldürebiliriz. buradaki ince nokta şudur. biz, mutlaka canlıları öldüreceğiz. ama bazılarını öldürürken üzüleceğiz.
tanımadığınız biri ölünce ne kadar üzüldüğünüzü bir ölçün, bir de tanıdığınız biri ölünce ne kadar üzüleceğinizi ölçün. insanların dışından örnek vereyim. beslediğiniz bir köpek var diyelim, o ölünce ne kadar üzüleceğinizi hesaplayın, bir de otoyolda araba çarpmış,pestile dönmüş tanımadığınız bir köpek görünce ne kadar üzüleceğinizi ölçün. sonuçta ikisi arasında fark olacaktır. bu fark da canlının sizin gözünüzdeki değerden doğmaktadır.
bir canlı sizin hayatınıza ne kadar değer katmışsa o canlı sizin için o kadar değerlidir. bazı canlılar sadece görünüşleriyle hayatınıza değer katar (akvaryum balıkları gibi), bazıları ise hayatınızı kolaylaştırarak (körlere yardım eden köpekler gibi). öyle veya böyle bir canlı sizin hayatınıza değer katmışsa eğer; sizin için değerlidir.
-
quote:
Orjinalden alıntı: Deep Impact
sineği öldüren el aynı şekilde kelebeği öldürmez.
demek ki değer zararlı - yararlı olarak değerlendirilebilir ...
bir kelebeğin üzerindeki desenler ve renkler onu sinek gibi "ezerek" öldürmemize engel oluyorsa, epey düşünmemiz gereken şey var demektir.
bir cana bir kaç renkten daha az değer veriyoruz diyebilirmiyiz? dersek sence abartmış mı oluruz?
bir sineğin gözünden bakalım dünyaya. acaba nelerin farkındalar.
ben, büyük kara sineklerin normal ev sineklerinden daha akıllı olduklarını denemelerimle tespit ettim. evet o büyük kara sinekler müthiş akıllılar. hatta kesinlikle kelebekten daha akıllılar.
ama bir sineği ezerek öldürmek. hiç bir yaptırımı olmayan bir icraat. adı da sinek. tipsiz bir şey olarak tanınırlar. ezilebilirler. nasılsa hesabı da sorulmaz. (aslında sinekler müthiş fotojenik hayvanlardır bana göre)
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi C4 -- 30 Mayıs 2007; 13:59:33 >
-
quote:
Orjinalden alıntı: C4
quote:
Orjinalden alıntı: Deep Impact
sineği öldüren el aynı şekilde kelebeği öldürmez.
demek ki değer zararlı - yararlı olarak değerlendirilebilir ...
bir kelebeğin üzerindeki desenler ve renkler onu sinek gibi "ezerek" öldürmemize engel oluyorsa, epey düşünmemiz gereken şey var demektir.
galiba yanlış anlaşıldı sözlerim.
sinek genel manada zararlı hayvandır, bu yüzden öldürülmeleri normal karşılanır ancak kelebek zararsız olduğu için genelde öldürülmezler.
aynı durum fareler için de geçerlidir ... -
aslında, bir sineği "cırk" diye ezdiğimizde neleri yok ettiğimizi bilmiyoruz.
sineğin gözü, bir sanat harikası
-
harika bir konu -
ezmeyin onları 
-
vay vay vay
güzelliğe bakarmısın
-
Bu da karınca;
Selam ile. -
C4, sonuçta böcek dahi olsa mikyarlarca yıldır yeryüzünde olduğu için sofistike yapılar geliştirmesi gayet doğaldır. Sanat diye yorumlasanız da bu mecazi bir yaklaşım olur. Ona bakarsanız bir kar tanesi dahi sanatsaldır, oysa kimyasal reaksiyonlar ile oluşuyor. -
quote:
Orjinalden alıntı: kaotika
C4, sonuçta böcek dahi olsa mikyarlarca yıldır yeryüzünde olduğu için sofistike yapılar geliştirmesi gayet doğaldır. Sanat diye yorumlasanız da bu mecazi bir yaklaşım olur. Ona bakarsanız bir kar tanesi dahi sanatsaldır, oysa kimyasal reaksiyonlar ile oluşuyor.
bir vadi, bir koy, bir insan, bir köy güzel değil midir?
halbuyseki vadi, koy, köy milyarlarca yıldır atmosferik vs olaylardan etkilenerek o hale gelmiş, insan da DNa sında kodlanan duruma göre şekillenmiştir.
bir insanın resmi sanat oluyor da, bir manzara resmi sanat oluyor da neden kendisi sanat olmasın ? -
quote:
Orjinalden alıntı: Deep Impact
bir insanın resmi sanat oluyor da, bir manzara resmi sanat oluyor da neden kendisi sanat olmasın ?
Bence de en güzel sanat eseri insandır.
Selam ile. -
Ben de fayda ve zarar eksenine katılmakla birlikte,populasyonda ki azlığın/veya yoğunluğun,bu fayda ve zarar konusun da etkin bir davranışsal tepkiye yol açıyor olabilir diye düşünüyorum.
Eğer,sinek yoğunluğu,bizleri gerçekte rahatsız etmeyecek bir yoğunlukta olsaydı,veya nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan bir canlı olsaydı,eminim ki,yunuslara,balinalara,pandalara vs lere gösterdiğimiz ilgiyi ve sevecenliği onlara da gösterebilirdik.
Aynı şekilde bu yoğunluk,özellikle bazı hastalıkları beraberinde taşıyan bir unsur olması sebebiyle,bizler için daha eğreti bir durum oluşturmaktadır.
Şöylede söylenebilir,çevremiz de belkide pek çok hayvan,bir çok risk taşıyabilir,ama populasyon yoğunluğun fazla olması,bu riskleri bizler adına katbe kat arttırmaktadır.
Sonuç da,bizlerin bir maymunla,yılanla veya başka bir canlıyla kurduğumuz çevresel ilişki,bir haşarata göre çok daha az bir noktadadır.
Yukarıda verdiğim örneklemede ki,bazı hastalıklar,özellikle yoğunluğa bağlı olarak karşılaşma ihtimali fazla olması doğrultusun da,bizlerin bu haşaratlara karşı pek de sevecen olmayan bir davranış göstermemize neden olabilir.
-
Sinek deyip geçmemek gerek, yaratılan her nesne de görmek isteyenler için çok büyük ibretler ve dersler var , güzel bakan güzel görür
-
quote:
Orjinalden alıntı: Deep Impact
quote:
Orjinalden alıntı: kaotika
C4, sonuçta böcek dahi olsa mikyarlarca yıldır yeryüzünde olduğu için sofistike yapılar geliştirmesi gayet doğaldır. Sanat diye yorumlasanız da bu mecazi bir yaklaşım olur. Ona bakarsanız bir kar tanesi dahi sanatsaldır, oysa kimyasal reaksiyonlar ile oluşuyor.
bir vadi, bir koy, bir insan, bir köy güzel değil midir?
halbuyseki vadi, koy, köy milyarlarca yıldır atmosferik vs olaylardan etkilenerek o hale gelmiş, insan da DNa sında kodlanan duruma göre şekillenmiştir.
bir insanın resmi sanat oluyor da, bir manzara resmi sanat oluyor da neden kendisi sanat olmasın ?
Sadece mecazi anlamda bir sanat olur. Gerçek anlamda sanat olamaz. Sanat, biyolojik ve elektrokimyasal yani sonuçta maddesel beyinlerde üretilen bir süreçtir.
-
quote:
Orjinalden alıntı: kaotika
Sadece mecazi anlamda bir sanat olur. Gerçek anlamda sanat olamaz. Sanat, biyolojik ve elektrokimyasal yani sonuçta maddesel beyinlerde üretilen bir süreçtir.
peki bir ağacın tablosu sanat ise ağaç nedir ?
bir çiçek resmi sant ise çiçek nedir ? -
quote:
Orjinalden alıntı: kaotika
C4, sonuçta böcek dahi olsa mikyarlarca yıldır yeryüzünde olduğu için sofistike yapılar geliştirmesi gayet doğaldır. Sanat diye yorumlasanız da bu mecazi bir yaklaşım olur. Ona bakarsanız bir kar tanesi dahi sanatsaldır, oysa kimyasal reaksiyonlar ile oluşuyor.
evet dostum haklısın, her şey bir şekilde oluşuyor. bir kar tanesinin kimyasal reaksiyonlar sonucunda oluşması, çatlayan bir yumurtadan çıkan civcivler, yarılan bir tohumdan filizlenen bir çiçek, bunlar hep bazı kimyasal reaksiyonlar sonucu oluşan şeyler.
peki ne düşünmeliyiz sence kaotika? ya da bu soruyu aslında "ne düşünmemeliyiz?" diye de sorabiliriz. bunlar elbette bir şekilde oluşacaklar tabi ki. ama bunların şu yada bu şekilde oluşmaları, bizim bunların oluşmalarına ve şekillenmelerine bakarak heyecanlanmamıza, bir sanat eseri olduklarını düşünmemize engel mi?
engel mi meselesi de bana göre önemli. bir şekilde düşünmeye bir şeyler engel olur ve o şekilde düşünmeyiz. peki tüm bu oluşumların arkasında bir sanatkar olduğunu düşünmemize engel nedir sence kaotika? senin düşüncelerini biliyorum ama nasılları gözlemleyebiliyor olmamız şu harikulade çeşitliliği tasarlayan bir sanatkar olmadığını neden göstersin ki bize?
bana göre, bunları temaşa ettiğimizde gönlümüze akan heyecan dahi bu sanatkarın o an gönlümüze misafir olduğunu bizlere ispatlıyor.
@paradoxxx, lütfen sakin olalım dostum.
-
@paradoxx: kimsenin kimseye "saçmalıyorsun" demeye hakkı yok. varsa eleştirin ve ya görüşün dile getir ama asla kural dışına çıkmadan.
sakin ol yani. -
@paradoxxx
Yol açıktır.Biri oluşumları başka sebeplere bağlar,biri bir yaratıcının olduğuna inanır.Yani iki tarafta özgürdür.Cüz-i irade'sini kullanır.Yani aynen hadislerde ve Kuran-ı Kerimde belirtildiği gibi.Kimseyi zorla inandıramazsınız.Yaptığınız gereksiz bir asabiyet bence.Ama koatika'nında yaptığı yanlış tabiki.Nasıl bir insanın çıkıp herhangi birşeyi islama bağlamasından hoşlanmıyorsa, kendisi de evrime bağladığında birisinin çıkıp ters tepki göstereceğini düşünmesi gerekli.
Bence bir canlıyı değerli yapan şey ilk olarak KÜLTÜR'dür.Bizim kültürümüzde yılandan tiksinilir.Ama bazı insanlar yılanı kutsal sayar.İnek bazı insanlar için kutsaldır,değerlidir. Bizim için ise alalade bir hayvandır..Değersiz kılan ise ( hayvan veya her ne ise) o kültüre olan uzaklığı veya o kültürdeki oluşmuş antipatidir.
Diğer sebep de görecelidir.Bir insan için köpek değerlidir diğeri için necis bir hayvandır.Bazısı için kedi çok değerlidir bazısı için nankördür.Yani insandan insana değişir...
Ip işlemleri
Bu mesaj IP'si ile atılan mesajları ara Bu kullanıcının son IP'si ile atılan mesajları ara Bu mesaj IP'si ile kullanıcı ara Bu kullanıcının son IP'si ile kullanıcı ara
KAPAT X
Bu mesaj IP'si ile atılan mesajları ara Bu kullanıcının son IP'si ile atılan mesajları ara Bu mesaj IP'si ile kullanıcı ara Bu kullanıcının son IP'si ile kullanıcı ara
KAPAT X
